فن ترجمه

جلسه نهم - نکات مهم

 

تفسیر پذیری ( interpretability ) :

جملات بیان شده همیشه صریح نیستند و گاهی اوقات ابهام داشته و دارای چند معنی هستند. این مشکل در یک زبان بیگانه بسیار بیشتر است.  برای اینکه بتوانید منظور گوینده را دریابید باید با انواع ابهام و روش تفسیر آنها آشنا باشید.

انواع ابهام (ambiguity) در زبان انگلیسی :

1-  ابهام واژگانی (lexical ) : این ابهام در مورد واژه ای در جمله است که بیش از یک معنا بدهد. مانند :

She was standing near the bank     او نزدیک بانک ایستاده بود –   او نزدیک ساحل ایستاده بود.

خانم پزشکی دیروز به دیدن حسن آمد.

 از این جمله می­توان پنج گونه معنی برداشت نمود:

کار خانم پزشکی است – همسر خانم پزشک است – فامیلی خانم پزشکی است – فامیلی همسر خانم پزشکی است.

Ali passed the river yesterday    علی دیروز از رودخانه گذشت   –   علی دیروز مرد.

2- ابهام ساختاری ( structure ) : این ابهام خود به دو نوع ابهام تقسیم بندی می­شود.

2-1- ابهام گروهی (grouping) : هرگاه توصیف گرهای اسم M2 یا M3 قبل از دو هسته اسمی ظاهر شود اعم از اینکه بین آنها حرف ربط باشد یا نباشد، ساخت مذکور دارای نوعی ابهام به نام ابهام گروهی است. برای حذف آن لازم است ترجمه را از هسته اسمی آخر شروع کنیم. این نوع ابهام در گروه اتفاق افتاده و بر روی درخت نحوی قابل توجیه بوده و در گروه بندی واژه ها تاثیر دارد. مانند :

More beautiful girls'     ترجمه1: تعداد بیشتری دختر زیبا         ترجمه2: دختران زیباتر  

 

X company to deliver the galvanized girders and beams at y port by Jan 26th, 1994

 

  ترجمه: کمپانی x تعهد می­کند تحویل دهد شاه تیرها و تیرهای گالوانیزه را در بندر y تا 26 ژانویه 1994  

 

Smart boys and girls                   دختران و پسران با هوش 

History books and teachers         معلمان و کتابهای تاریخ

 

 

A big door handles                      دستگیره های در بزرگ

 

 2-2- ابهام گشتاری: ابهام گشتاری به دو نوع گشتار تقسیم­بندی می شود.

شروط ابهام گشتاری :

هرگاه یکی از NP های چهارگانه جمله یعنی( NP1 ، NP2 ، NP3 و NP پس از حرف اضافه) با فعل ing دار شروع شود (یعنی پیش از آن هیچ M ساده دیگر یا صفت ملکی ظاهر نشود) فعل ing دار تنها می­تواند Vp جانشین NP باشد و به صورت مصدری ترجمه شود مشروط بر اینکه پس از فعل ing دار M1 یا صفت ملکی ظاهر شود، در غیر این صورت ساخت مذکور دارای نوعی ابهام ساختاری به نام ابهام گشتاری خواهد بود که اگر ترجمه حاصل از هر دو ساختار، معقول و منطقی باشد، تنها با ارجاع به متن می­توان ترجمه صحیح را انتخاب نمود.

هرگاه ساختار بالا در جایگاه NP1 ظاهر شود مفرد و جمع بودن فعل نیز می­تواند موید وجود یا نبود ابهام باشد. زیرا Vp جانشین NP و RC جانشین NP  همواره مفرد است و با افعالی مانند is, was, has, … می­آیند اما اگر پیش از فعل ing دار، M1 ساده­ای ظاهر شود فعل ing دار تنها می­تواند M2باشد و باید به صورت صفت فاعلی(نده، کننده) ترجمه شود و جمله ابهامی ندارد. 

2-2-1- گشتار جابجایی: اگر قید در مرز سازه ها بیاید تغییری در معنا ایجاد نمی­شود.

         

2-2-2- گشتارهای جانشینی: این نوع گشتار مهم ترین نوع گشتار است و در این نوع گشتار باید فهمید که چه چیزی به جای NP نشسته است . یعنی {x} جانشین NP کدام است. جایگاههای ظهور NP پنج مورد هستند که عبارتند از :

NP1 V  -  V NP2  - V NP NP3 -  P NP – N, NP (در مورد NP ،N این نوع، NP  پس از بدل است و NP فرعی محسوب می­شود، برعکس چهار NP اول که NP اصلی محسوب می­شوند)

 

 ضمیر: ضمیر اولین چیزی است که جانشین NP یعنی گروه اسمی می­شود نه اسم، پس در تحلیل جمله، زیر ضمیر می­نویسیم NP .

انواع ضمایر:

1- ضمایر فاعلی : ,I ,she, he ,You  they, you, we ,it  این ضمایر فقط بجای NP1 می­آیند.

2- ضمایر مفعولی : their, you, us, it, her, him, you, me این ضمایر فقط بجای NP2 و P NP می نشینند.   

نکته : در ضمایر فاعلی و ضمایر مفعولی you, it, you  مشترک هستند. پس به جز این سه مورد اگر سایر ضمایر فاعلی و ضمایر مفعولی را دیدیم، یا NP1 است و یا NP2 و P NP  است.  

3- ضمایر موصولی : theirs, yours, our, its, hers, his, yours, mine این ضمایر بجای, NP1 NP2 NP3, P NP, می نشیند.

4- ضمایر انعکاسی یا قید تاکیدی:  ,our self, itself, herself, his self, yourself, myself themselves, yourself,   این ضمایر فقط بجای NP2 و P NP می نشیند. و قابلیت جابجایی در مرز سازه ها را دارند.    

در مثال زیر myself ، به جای NP2 نشسته و انعکاس عمل بر روی عامل است پس ضمیر انعکاسی است.

I  saw myself in the mirror                                                                                  

                 NP2       NP1

اما در مثال زیر myself ، به جای NP2 ننشسته و انعکاس عمل بر روی عامل نیست پس قید تاکیدی است نه ضمیر انعکاسی.        I    myself   saw that animal in the park yesterday

                                                            NP2                قید تاکیدی/ NP1

در مثال بالا باید توجه داشت که my self بدل یا همان M4 نیست زیرا اگر به جای I  ، my brother و به جای  myself ، javad  بگذاریم دیگر نمی توانیم javad را از my brother جدا کنیم چونکه javad بدل یا همان M4 است در حالی که my self را می توان از I  جدا کرد.

 

2- M1 : M1 دومین چیزی است که جانشین NP یعنی گروه اسمی می­شود. در این حالت اولین و بهترین روش ترجمه این است که در ترجمه فارسی نیز مانند انگلیسی،  M1 را جانشین گروه اسمی کنید.

 

This   can be explained   in an easier way       این می تواند توضیح داده شود به روشی ساده تر

 PP= P NP   V1p            M1=NP1

 

Some  may say that          برخی ممکن است بگویند

            V    M1=NP1

روش دوم در ترجمه M1 هایی که جانشین NP می شوند این است که هسته اسمی خنثی و مناسبی را مانند (مسئله – مطلب– نکته– برخی– مورد– موضوع – چیز– کار – شخص- فرد) پس از M1 در ترجمه بیاورید.

 Some     of   my books   

       NP     of  M1=NP1 

                   NP

در مثال بالا بجای some می توان از many, each, both, most, either, neither, all  استفاده نمود.

نکته : دو M1 هستند که وقتی جانشین NP می­شوند حکم ضمیر را داشته و باید مرجع شان بجای آنها ترجمه شود. 1- that که جمع آن those   می­شود 2- one که جمع آن ones می­شود

There were many books on the table ,but   I   took         that     of  jafar 

NP     of M1=NP1 V      NP1    

          NP

ترجمه : تعداد زیادی کتاب روی میز بود اما من کتاب جعفر را برداشتم.(در این جمله جعفر مرجع است.)

 

There were many books on the table ,but   I   took         that     which belong to ali     

          RC = M5        M1=NP1                 

ترجمه : تعداد زیادی کتاب روی میز بود اما من کتابی که متعلق به علی بود را برداشتم.

 

There were many books on the table ,but   I   took  ones  which belong to ali  

 RC = M5                M1=NP1

ترجمه : تعداد زیادی کتاب روی میز بود اما من کتابهایی که متعلق به علی بود را برداشتم.

 

3- M2 : M2 سومین چیزی است که جانشین NP یعنی گروه اسمی می­شود.

به این دو جمله دقت کنید  1-  a   beautiful girl               2- she    is   beautiful 

1-(دختری زیبا)                   N     M2   M1   2-(او هست زیبا)               M2=NP1  V        NP1

در جملات بالا girl  و  she هم معنی اند و در جمله دوم girl حذف شده است چون که حشو است. حالا که اسم حذف شد پس معرفه ساز یعنی a هم حذف می­شود. در نتیجه M2 ای که باقی مانده جانشین NP است.

در این حالت اولین و بهترین روش ترجمه این است که در ترجمه فارسی نیز مانند انگلیسی،  M2 را جانشین گروه اسمی کنید.

روش دوم در ترجمه M2 هایی که جانشین NP می شوند این است که هسته اسمی خنثی و مناسبی را مانند (مسئله – مطلب– نکته– برخی– مورد– موضوع – چیز– کار – شخص- فرد) پیش از M2 در ترجمه بیاورید.

She   is   beautiful   and   attractive             او زیبا و جذاب است

M2=NP2          M2=NP2   V  NP1

                   NP        

نکته : در جملات بالا، صفت یعنی M2 جانشین گروه اسمی شده و به جای آن ترجمه می­شود اما در حالتی که پیش از M2 ، the کلیت یعنی this, that, the بیاید، باید M2 به صورت جمع ترجمه شود. مانند :

The disabled  and  the elderly  should be respected  

             V                M2=NP2              M2=NP      

                                                  NP

ترجمه : معلولین و سالمندان باید مورد احترام قرار گیرند.

مشخص کننده های مرز یا مرز نماها         Border Markers     

معنی این جمله چیست : خیانچه ها پیانچه ها را تلویجی کردند. این جمله به خودی خود و با توجه به معنی کلمات هیچ معنایی ندارد اما ساخت و ترکیب جمله را هر کسی می فهمد و این جمله یعنی یک عده خیانچه یک عده پیانچه را تلویجی کردند. از این جمله می توان نتیجه گرفت که عناصر زبان دو دسته اند :

 1- عناصر باز: عناصری هستند که نمی توان از آنها فهرست جامعی تهیه کرد.

2- عناصر بسته: عناصری هستند که می توان از آنها فهرست جامعی تهیه کرد. مانند صفات ملکی یا M1 ها و..

زبان از روی مرز عناصر بسته می تواند مرز عناصر باز را معین کند و در هر جمله ای بدون توجه به معنی کلمات می توانیم مرزها را مشخص و سپس شروع به ترجمه نماییم. در انگلیسی 9 عدد مرز نما وجود دارد که با توجه به آنها می توان هر جمله انگلیسی را آنالیز کرد و مرزهای جمله را شناخت و دانست که پس و پیش از مرزها چه عناصری به کار می­رود. البته باید دانست که پس از مرزها عناصر بسته به کار می رود.

                     

(علائم: مانند }-[ - ، - » - ؛ - < - ؟ - " - . - : - )                  Punctuation  1 - ……N/ V  

به علائم بالا که رسیدیم سازه تمام شده و سازه جدید شروع می­شود.

 

۲- به حرف اضافه که رسیدیم سازه تمام شده و سازه جدید شروع می­شود     p Np)  pp         N/ V     

 ۳- به جزء قیدی که رسیدیم سازه تمام شده و سازه جدید شروع میشود   N/ V   adv S (ADV)    

    4-به موصول که رسیدیم سازه تمام شده و سازه جدید شروع میشود ……. N/ V  RC (RS or Rvp)           

  5-به فعل که رسیدیم پس از آن و پیش از آن مرز است. …… N/ V   V      

 فعل در عین اینکه عنصری باز است عنصری بسته نیز می­باشد، زیرا زمانی که فعل در زمانهای مختلف صرف می­شود بسته می شود یعنی با افعال کمکی به کار می­رود و آنها عناصری بسته اند. پس از فعل نیز قابل پیش بینی نیست و به ظرفیت فعل بستگی دارد.

 6- …… N    RT2   

 RT ها گشتار حذف هستند که در جلسه بعدی گفته خواهند شد.

NP (M1 …N)    قابل پیش بینی نیست7-……

به گروه اسمی که رسیدیم سازه تمام شده و سازه جدید شروع می­شود.

نکته: قبل از صفات ملکی هیچ M   ساده دیگری امکان ظهور ندارد.

                                            قابل پیش بینی نیست  Pronoun   قابل پیش بینی نیست8-…..

به ضمیر که رسیدیم سازه تمام شده و سازه جدید شروع می­شود.زیرا ضمایر به جای گروه اسمی        .       مینشینند.

9-…..  X s  

            این s مال خود کلمه نیست پس یا s جمع است یا سوم شخص مفرد

 

مرزهای فرعی: علاوه بر 9 موردی که به عنوان مرزهای اصلی در بالا ذکر شد در 4  مورد نیز مرزهای فرعی داریم. و وقتی که به to به همراه V  یا VP می­رسیم مرز کامل نمی­گذاریم بلکه پیش از آن  نقطه چین یعنی مرز فرعی می­گذاریم.

 

1- V    to    V                   I want to sleep

  

2- V    to     VP                I decided to write a book

 

3- VP   to     VP        she started to dig the ground in the yard to hide the jeueleries  

   4- VP   to     V

 

+ نوشته شده در  چهارشنبه بیست و ششم اسفند 1388ساعت 0:45  توسط خلییل درویشی  |  نظر بدهید

---

جلسه هشتم - معجزه افعال

 

فعل یا verb:

در دستور سنتی، افعال را به دو گروه لازم و متعدی تقسیم می­کنند که این تقسیم بندی ناقص بوده و دارای استثناهای فراوان است. برنارد فیلد با مفهوم vallency  یا همان ظرفیت این مشکل را حل می­کند. Vallency یا همان ظرفیت فعل، در هر فعل برابر است با تعداد NP هایی (گروه اسمی هایی) که آن فعل در جمله می­پذیرد. یادآوری می شود که ارکان جمله، فعل و NP  (گروه اسمی) هستند و سایر اجزاء جمله اختیاری­اند. NP (گروه اسمی) که با حرف اضافه( P ) بیاید، گروه حرف اضافه ای محسوب شده( PP ) و دیگر NP (گروه اسمی) نیست و از ظرفیتهای فعل به شمار نمی­رود.

ارکان تمام جملات انگلیسی از فرمول زیر پیروی می­کند:

 

فرمول انواع جمله در زبان انگلیسی	ردیف
جمله = گروه اسمی1 + فعل یک ظرفیتی                                     S = NP1 + V1	1
جمله = گروه اسمی1+ فعل دو ظرفیتی+گروه اسمی2                   S =  NP1+ V2 +  NP2	2
جمله = گروه اسمی1 +  فعل سه ظرفیتی + گروه اسمی2 + گروه اسمی3      S =  NP1+ V3 +  NP2 +  NP3	3

 

   با ذکر چند نمونه، مفهوم ظرفیت فعل را بهتر بیاموزیم البته نکته قبل توجه در مورد افعال این است که برای یادگیری بهتر، در هنگام ترجمه تا پایان دوره حق نداریم فعل را به آخر جمله ببریم.

 

yesterday	cinema	the	to	went	ali
adv	N	M1	P	V1 فعل یک ظرفیتی	NP1
	NP
	PP
ترجمه : علی رفت به سینما دیروز

 

yesterday	park	the	in	merry	saw	mark
adv	N	M1	P	NP2	V2 فعل دو ظرفیتی	NP1
	NP
	PP
ترجمه : مارک دید مری را در پارک دیروز

 

yesterday	park	the	in	rose	a	merry	gave	mark
adv	N	M1	P	N	M1	NP2	V3 فعل سه ظرفیتی	NP1
	NP			NP3
	PP
ترجمه : مارک داد به مری  گل سرخی را در پارک دیروز

 

در فارسی فعلهای سه ظرفیتی، که در دستور سنتی فعلهای تمیزگیر نام دارند، بسیار محدودند و عبارتند از :

( پنداشتن، انگاشتن – دانستن – نامیدن، خواندن – یافتن، فهمیدن – گرداندن، ساختن – محسوب کردن، تلقی کردن، فرض کردن، در نظر گرفتن) و کلمات هم معنی با کلمات مذکور         

نکته : هرگاه ظرفیت فعل در انگلیسی با ظرفیت فعل معادل در فارسی بر خلاف روال معمولی برابر نباشد معمولا ظرفیت فعل در فارسی، یکی کمتر از ظرفیت فعل معادل در انگلیسی است . به همین جهت NP مازاد در جملات معلوم انگلیسی همواره NP2 خواهد بود که باید با حرف اضافه مناسب به صورت گروه حرف اضافه ای یا همان (PP = P NP ) ترجمه شود. لیکن NP مازاد در جملات مجهول همواره NP1 است که باید با حرف اضافه مناسب ترجمه شود.

 فرمولهای معادل جملات انگلیسی در فارسی :

ردیف	فرمولهای معادل جملات انگلیسی در فارسی	فرمول انواع جمله در زبان انگلیسی	ردیف
1	S  = NP1+  V1	S = NP1+V1	1
2	الف) S  = NP1 +  V2 + NP2 (را)/ نکته1: این فرمول درجواب پرسش(چه کس را یا چه چیز را) از فعل بکار می­رود نکته2: آوردن حرف را، پس از NP2 در صورتی که کلمه پس از NP2 معرفه باشد الزامی است و گرنه جمله نادرست است. مانند: ali eat the food     علی خورد غذا را غیر معرفه مانند : ali eat food علی خورد غذا ب) S = NP1+  V1  + PP / نکته: اگر پرسش چه کس را یا چه چیز را از فعل جواب نداد، این فعل تمیزگیر نیست و این فرمول بکار می­رود. گرچه فعل انگلیسی آن 2 ظرفیتی است اما فعل فارسی معادل آن تمیزگیر نبوده و یک ظرفیتی است. مانند:  they enjoy the party   آنها لذت بردند از مهمانی	S =  NP1+ V2 +  NP2	2

 

ادامه جدول:

ردیف	فرمولهای معادل جملات انگلیسی در فارسی	فرمول انواع جمله در زبان انگلیسی	ردیف
3	الفS ( = NP1  +V3+  NP2 (را) + NP3/  نکته1: این فرمول درجواب پرسش(چه کس را یا چه چیز را) از فعل تمیزگیر بکار می­رود. نکته2: آوردن را در ترجمه، پس ازNP2 در صورتی که کلمه پس از NP2 معرفه باشد الزامی است و گرنه جمله نادرست است. مانند: marry called her new doll jone   ترجمه: مری نامید عروسک جدیدش را جان مانند : استادان علی را دانشجوی خوبی می­پنداشتند. ب) S  = NP1 + V2  + PP + NP2 (را)/ نکته1: اگر پرسش چه کس را یا چه چیز را از فعل، جواب نداد، این فعل تمیزگیر نیست و این فرمول بکار می­رود. گرچه فعل انگلیسی آن 3 ظرفیتی است اما فعل فارسی معادل آن تمیزگیر نبوده و 2 ظرفیتی است. نکته2: آوردن حرف را، پس از NP2 در صورتی که کلمه پس از NP2 معرفه باشد الزامی است و گرنه جمله نادرست است. در جمله زیر اگر بجای a rose، that rose می­آمد باید را بیاورید. مانند:  mark gave mery a rose in the park yesterday  ترجمه : مارک داد به مری گل سرخی در پارک دیروز        مانند: the English political authorities granted that major economic issue sufficient attention          ترجمه : مقامات سیاسی انگلیس اعطا کردند به آن موضوع  اقتصادی مهم توجه کافی. در جمله بالا اگر بجای that کلمه sufficient می آمد باید از را استفاده می شد	S =  NP1+ V3 +  NP2 +  NP3	3

 

افعال مجهول(passive verbs) :

هرگاه پس از فعل مجهولی NP ظاهر شود لیکن فعل معادل فارسی آن تمیزگیر نباشد یعنی اگر پرسش چه کس را یا چه چیز را از فعل بپرسید، جواب نداد(مانند: give, grant )، NP1 آن که NP مازاد محسوب می­شود را با حرف اضافه مناسب ترجمه می­کنیم. در این حالت، فعل مجهول 3 ظرفیتی در انگلیسی پس از ترجمه، معادل فارسی آن 2 ظرفیتی می­شود . فعل مجهول 2 ظرفیتی در انگلیسی پس از ترجمه­، معادل فارسی آن 1 ظرفیتی می­شود و بیشتر افعال مجهول2 ظرفیتی اند. فعل1 ظرفیتی در انگلیسی مجهول نمی­شود زیرا در ترجمه، معادل فارسی آن 0 ظرفیتی می­شود و فعل0 ظرفیتی وجود ندارد.

فرمول افعال مجهول(Vp) :am, is, are, was, were, has been, had been ) +  p.p      )

 

     مانند :    marry/ was given /a rose                  به مری داده شد گل سرخی

                  NP2             NP1         V2                  PP  V1        NP2

 

Javad /was asked /a question                            از جواد پرسیده شد سوالی

NP2                  V2        NP1                                PP  V1       NP2               

 

That big crowded chain store, ghods, / has been granted/ a lot of useful facilities   

       N        M2    M1                               M4       N    M3     M2     M2   M1

                  NP2                        Vp2                                 NP1

 

 به آن فروشگاه زنجیره­ای بزرگ،یعنی قدس ، اعطا شده است مقدار زیادی امکانات مفید

                             PP                          Vp                 NP2

نکته1: همیشه جمله مجهول یک ظرفیت یا یک(NP ) کمتر از جمله معلوم خود دارد زیرا فاعل جمله معلوم در جمله  مجهول حذف شده است. باید توجه داشت که بیش از 90% جملات معلوم انگلیسی 2 ظرفیتی­اند.

نکته2 : اگر فعل معلومی در انگلیسی سه ظرفیتی بوده و معادل آن فعل در فارسی تمیزگیر باشد در صورتی که فعل مذکور را مجهول کنیم، در انگلیسی دو ظرفیتی شده، یعنی NP مازاد آن که همان NP1 باشد با حرف اضافه مناسب ترجمه می­شود اما معادل فارسی آن نیز دو ظرفیتی می­شود نه یک ظرفیتی زیرا فعل فارسی آن تمیزگیر است یعنی اگر پرسش چه کس را یا چه چیز را، را از فعل بپرسید، جواب می­دهد.

     مانند : the new doll/ was called/ Jane              عروسک جدیدش نامیده شد جین

              NP2        Vp2          NP1                                    NP1      Vp2   NP1

 

ترجمه فعل مجهول : افعال مجهول در 5 معنا ترجمه می­شوند.    

 1- شدن، گشتن، گردیدن

2- فعل لازم یا ناگذر هم معنا که این مورد خود به دودسته تقسیم می­شود.

الف) وقتی در جمله عبارت  .............By وجود داشته باشد. مانند :

The forest/ was burnt/ by the kids     جنگل سوزانده شد یا (آتش گرفت یا سوخت) بدست بچه ها 

PP         Vp1            NP1

 

Salt is solve at the water by mix-up    

نمک حل شد در آب بوسیله یا با هم زدن

بیشتر جملات در زبان انگلیسی دو ظرفیتی­اند و هنگامی که مجهول شوند یک ظرفیتی می­شوند، پس می­توانیم­ از فعلهای لازم هم معنا در ترجمه استفاده کنیم.

ب) وقتی در جمله عبارت........By وجود نداشته باشد، احتیاط کنید جمله مفهوم خود به خود ندهد. مانند:

The forest/ was burnt   جنگل سوزانده شد (نه آتش گرفت نه سوخت، زیرا معنی خود بخودی می­دهد)

3-  مورد ..... قرار گرفتن مانند:        They analyzed the problem   آنها تحلیل کردند مسئله را

               مجهول: the problem was analyzed            مسئله تحلیل شد یا مورد تحلیل قرار گرفت.

4- In personalization   غیر شخصی سازی

 5-passive active ، تبدیل جمله مجهول به معلوم،  موارد 4و5 بعدها گفته می­شود.

حرف ربط conjunction)) : حروف ربط دو چیز یکسان را به هم ربط می­دهند. در حروف ربط، مرجع حرف ربط، بعد از حرف ربط است. یعنی هر چه پس از حرف ربط بیاید( NP یا adv یا......) باید همان چیز پیش از حرف ربط نیز بیاید و اگر آن چیز بلافاصله پیش از حرف ربط نبود آنقدر عقب می­رویم که به همانند پس از  حرف ربط در پیش از حرف ربط برسیم.

 

The school principle/ punished/ marry/   and / her sister/ broke/ the window     

       NP2           V2       NP1     حرف ربطNP2           V2                      NP1

در عبارت بالا حرف ربط دو جمله را به هم ربط می­دهد. پس از حرف ربط در عبارت بالا گروه اسمی آمده است که مرجع حرف ربط است پس باید پیش از حرف ربط نیز گروه اسمی باشد تا با مرجع یکسان بوده و مرتبط شود.      

 ترجمه غلط : مدیر مدرسه تنبیه کرد مری  و خواهرش را به خاطر شیشه.  در این ترجمه «به خاطر» را از خودمان در آوردیم در صورتی که در جلسات پیش در بخش محرمات ترجمه گفته شد زمانی که کار ترجمه گیر پیدا کرد حق نداریم همین جوری از موصول یا حرف اضافه استفاده کنیم.

  ترجمه درست : مدیر مدرسه تنبیه کرد مری را  و خواهرش شکست شیشه را.

نکته: در حروف ربط مرکب یا دو کلمه ای، حرف ربط اولی نخودی است و حرف ربط دوم، حرف ربط اصلی است و قواعد پس و پیش حرف ربط باید نسبت به آن رعایت شود.حروف اضافه و ترجمه آنها عبارتند از :

 

1- neither ….. Nor…….   

در اینجا حرف ربط اصلی nor را «و» ترجمه می­کنیم و فعل جمله را منفی می­کنیم. مانند:

Neither Ali nor javad will leave the country tomorrow         

ترجمه:  علی و جواد ترک نخواهند کرد کشور را فردا

2- either …. Or ….  

در اینجا حرف ربط اصلی or را «یا.... یا.....» ترجمه می­کنیم و به هیچ  عنوان «هم» ترجمه نمی­شود. مانند:

 either Ali or javad will leave the country tomorrow         

ترجمه:  علی یا جواد ترک خواهند کرد کشور را فردا

3- not only …..But (also) ……  

در اینجا حرف ربط اصلی but (also) را «نه تنها – که نیز» ترجمه می­کنیم. مانند :

 not only Ali but(also) javad will leave the country tomorrow        

ترجمه: نه تنها علی که جواد نیز ترک خواهد کرد کشور را فردا

4- both …. And ….. در اینجا حرف ربط اصلی And  را «و – هم ...هم...» ترجمه می­کنیم. مانند :

  Both Ali and javad will leave the country tomorrow

ترجمه: علی و جواد ترک خواهند کرد کشور را فردا   -   هم علی هم جواد ترک خواهند کرد کشور را فردا  

5- whether…. Or ….  

 در اینجا حرف ربط اصلی or را «یا.. یا...، خواه..خواه..، چه..چه...» ترجمه می­کنیم. مانند:  

خواه به منزل من بیایی خواه به هتل بروید از نظر من فرقی ندارد .

 6- as well as…  ....  

 این کلمه دو کاربرد دارد، یا قید است یا حرف ربط

برای اینکه بدانید در انگلیسی as well as  بعنوان حرف ربط  یا قید در جمله  بکار می­رود as اول را بر می داریم و همچنین as دوم و هر چه پس از آن است را بر می داریم. حال اگر well برای پایه قید باشد در نتیجه as well as قید است و ترجمه آن( به  خوبی ) است . در مثال زیر mina پایه است . مانند:

Mina plays the piano as well as her brother    

مینا می نوازد پیانو به خوبی برادرش

 اما  اگر well برای پایه قید نباشد در نتیجه as well as حرف ربط است. و ترجمه آن( و نیز) است . مانند:

Ali, reza, javad and habib/ as well as hasn] went to school yesterday [

  adv                PP       V    NP                                   NP

                                                                      NP   

ترجمه : علی، رضا، جواد و حبیب و نیز حسن رفتند به مدرسه دیروز -  در این حالت می توان به جای ( و نیز) از ( مانند یا همانند) استفاده کرد اما در حالت اول چنین امکانی وجود ندارد.

نکته : در هر جمله پیش از فعل تنها امکان ظهور یک NP وجود دارد. پس در جمله فوق که دو NP آمده، این قاعده رعایت نشده است. اما در اینجا  as well as  به عنوان حرف ربط عمل کرده و دو تا NP را تبدیل  به یک NP می کند.

 نکته : در جمله بالا باید مواظب بود که ( علی، رضا ) رضا را M4 یا بدل به حساب نیاوریم زیرا رضا NP است.

 

The strategic sites, the oil reserves’, the power plans, the major clams, should be projected against missile attacks

                                     NP                     NP                     NP                         NP

ترجمه: سایت های راهبردی، مخازن نفت، کارخانجات برق و سدهای مهم باید در مقابل حملات موشکی محافظت شوند.

نکته : اگر طرفین بین کاماها و طرفین حرف ربط متظاهر( and, or,… ) پس از آنها از یک عنصر نحوی و معنایی تشکیل شوند کلیه کاماها حرف ربط هستند و هرگز نباید آنها را با علائم معترضه اشتباه نمود.

انواع , and (or-but)

X, x, x, and, x   این مورد در حالتی است که دو طرف , and و همچنین ,x از یک عنصر نحوی و معنایی تشکیل شده باشد. در اینجا ,and حرف ربط است. و کامای بین x ها نیز مانند حرف ربط عمل می کند.

X, and x,  به این مورد ,and حاج اصغری می گویند. یعنی اولا کامای پیش از and حرف ربط نیست و پیش از and تنها یک x وجود دارد و ثانیا x پس از and معترضه بوده و از جنس x پیش از and نیست. مانند:

Haj asghar, and javad, went to the cinema is     

حاج اصغر و جواد رفتند به سینما    

در این جمله , and javad معترضه است و حاج اصغر گروه اسمی است در نتیجه فعل جمله مفرد آمده است.

در مثال بالا اگر بجای ,and از along with یا together with استفاده شود نیز فعل جمله مفرد است.

X, and x این نوع کاما and دو x را به هم ربط نمی دهند. 99% کاماها  and از این دسته اند یعنی  کاما and ها در اینجا رابط دو جمله یا گروه فعلی اند. اما 1% وجود دارد که کاما and ها این گونه نیستند و دو گروه اسمی را به هم ربط می دهند که از هم فاصله دارند و یک عبارت غیر هم جنس یعنی غیر از گروه اسمی در بین آنها آمده است . مانند:

 

1)  NPa / P NPb and NPc / V …..

                P P    (P NP)        

    The jewelries/ in the boxes and the antique bags/ were stolen.

              NPa   /   P     NPb     and                NPc   /               V   

ترجمه : جواهرات داخل جعبه ها و کیف های آنتیک دزدیده شده است.

 2) NPa / P NPb, and   NPc / V ….

PP (P NP)         

The jewelries/ in the boxes, and the antique bags/ were stolen.

       NPa      /    P      NPb     and                NPc   /             V    

                                                    PP (P NP)                                                                 

ترجمه : جواهرات داخل جعبه ها و نیز کیف های آنتیک دزدیده شده است.

 

+ نوشته شده در  چهارشنبه بیست و ششم اسفند 1388ساعت 0:36  توسط خلییل درویشی  |  نظر بدهید

---

جلسه هفتم جملات قیدی

 

جملات قیدی(ADV) :

در جلسه قبل انواع قید به طور مفصل گفته شد. نوع پنجم از انواع قیدها، جملات قیدی(ADV) هستند. قبل از شناخت جملات قیدی لازم است اجزاء قیدی را بشناسیم. فرمول ساخت جملات قیدی بدین صورت است :

+ Sentence    ) ADV= advجملات قیدی = اجزاء قیدی + جمله)

اجزاء قیدی یا همان adv : این کلمات قید نیستند اما از ترکیب آنها  با جمله بعدی جملات قیدی ( ADV) ساخته می­شود. برای ترجمه اجزاء قیدی از «ترکیبات که» استفاده می­کنیم. گروه عمده­ای از اجزاء قیدی و ترجمه آنها عبارتند از :

If « اگر(که) ، در صورتیکه » -  unless « مگر(که)، مگر اینکه، مگر آنکه»  -  although, though     even though «گرچه(که)، برغم آنکه » ترجمه اگرچه برای این سه کلمه غلط است - even if  « حتی اگر ( کسی که) » -  when « وقتی که، زمانی که، هنگامی که » - where « در جایی که » بدون در نمی­توان و نباید ترجمه کرد –while, whilst, whereas   «در حالی که» این کلمه هم به معنی اما – ولی است و هم همزمانی را می­رساند در صورتی که کلمه در حالی که هردو این معانی را در بر دارد. – whenever  « هر وقت که » - wherever  « هر جا که » - because « بسبب آنکه، بدلیل آنکه، بخاطر آنکه » - as « کلمه­ای اذیت کن است و در هر جمله ترجمه متفاوتی دارد » - as far as « تا جایی که » - as long as « تا زمانی که، مادامی که » - as soon as, no sooner than « به محض آنکه، به مجرد آنکه » - as if, as though «گویی (که)، انگار» - in so far as « تا جایی که » - (in) as much as « تا حدی که، از حیث اینکه »       -  so that « تا اینکه( برای رابطه علت و معلولی دو جمله)، بطوریکه( شرح جمله قبلی) » - such that « چنانکه » ، نکته قابل توجه این است که اگر ما بدانیم if جزء قیدی است پس  as if و even if نیز جزء قیدی هستند یا اگر بدانیم as جزء قیدی است پس  in so far asو (in) as much as و as though و as if   نیز جزء قیدی هستند. سایر اجزاء قیدی که دو کاره هستند یعنی گاهی جزء قیدی و گاهی فعل یا .... هستند در ترمهای بعد گفته خواهد شد. مانند :  ( whether, however, whoever, whatever, such as,  like providing, provided(that), once, incase  )

 

جمله قیدی یعنی اجزاء قیدی با جمله بعد از آنها، همیشه جمله پیرو است زیرا جمله قیدی یکی از انواع قید بوده و کار آن توصیف کردن جمله­ای دیگر است، بنابراین نیاز به جمله پایه دارد. نکته قابل توجه این است که همیشه در یک عبارت فقط یک جمله پایه وجود دارد (مانند خروس) اما جمله پیرو محدودیت ندارد و می­تواند بسیار زیاد باشد( مانند مرغ) جمله پایه به دو صورت ظاهر می­شود :

 1-  جمله پایه پیش از جمله پیرو می­آید و فرمول آن این گونه است   S  ADV =  S  adv  S             

مانند :   

lessons	Like	studies	ali	if	Bike	a	buys	mina
N	M2	V	N	adv	N	M1	V	N
NP2			NP1		NP2			NP1
S ( جمله پیرو)				جزء قیدی	S (جمله پایه)
ADV  ( جمله قیدی)

ترجمه : در صورتی که علی درسش را به خوبی بخواند مینا دوچرخه­ای می­خرد.

 

2 - جمله پایه پس از جمله پیرو می­آید و فرمول آن این گونه است     ADV S =  adv S , S               

 در این حالت باید بین جمله پایه و جمله پیرو ویرگول بیاوریم ( چه در فارسی چه در انگلیسی) و اگر ویرگول نیاید جمله غلط است زیرا ویرگول نشان می­دهد کجا جمله قیدی پیرو تمام و کجا جمله پایه شروع می­شود، در واقع ویرگول مرز میان جمله پایه و پیرو است. پس اگر در اول جمله­ای یکی از اجزاء قیدی آمد به راحتی متوجه می­شویم که پس از آن جمله پیرو و بعدش ویرگول و بعد جمله پایه می­آید.  مانند:   

 

lessons	Like	studies	ali	,	Bike	a	buys	mina		if
N	M2	V	N	ویرگول اجباری	N	M1	V	N		adv
NP2			NP1		NP2			NP1
S (جمله پایه)					S ( جمله پیرو)				جزء قیدی
					ADV  ( جمله قیدی)

ترجمه :

نکته : because یکی از اجزاء قیدی است که اگر در ابتدای جمله بیاید (زیرا) ترجمه نمی­شود و باید آن را  بدلیل آنکه یا بسبب آنکه ترجمه کرد. مانند:

lessons	studies	ali	,	Bike	a	buys	mina		because
N	V	N	ویرگول اجباری	N	M1	V	N		adv
NP2		NP1		NP2			NP1
S (جمله پایه)				S ( جمله پیرو)				جزء قیدی
				ADV  ( جمله قیدی)

ترجمه : بدلیل آنکه مینا دوچرخه­ای بخرد، علی درسهایش را خواند.

در اینجا می­خواهیم نکته­ای را بررسی کنیم که همواره در تست تافل از آن سوال می­آید. این نکته بررسی تفاوت ساختار و ترجمه­ی کلمه هایی که جزء قیدی هستند، مانند ( because و .... ) با همان کلمه ها به همراه یک حرف اضافه که حرف اضافه مرکب هستند، مانند ( because of و ..... ) است.                                                             

                                                                                                         مثال

because	ساختار: ADV= adv s Because جزء قیدی است	پس از because جمله می­آید و برای ترجمه آن از ترکیبات(که) استفاده می­شود.	solves	my problems		Because
			V	NP		adv
			S (جمله پیرو)			جزء قیدی
			ADV            ( جمله قیدی)     ترجمه: بدلیل آنکه مشکلاتم حل شد
because of	ساختار: PP   Because of حرف اضافه مرکب است	پس از because of فقط NP می­آید و برای ترجمه آن از ترکیبات(که) استفاده نمی­شود.	my problems		because of
			NP		PP (حرف اضافه مرکب)
			ترجمه: بدلیل مشکلاتم ......

 

                                                                                                      

                                                                                                       مثال

Although	ساختار: ADV= adv s Although جزء قیدی است	پس از Although جمله می­آید و برای ترجمه آن از ترکیبات(که) استفاده می­شود.	solves	my problems		Although
			V	NP		adv
			S ( جمله پیرو)			جزء قیدی
			ADV            ( جمله قیدی) ترجمه: برغم آنکه مشکلاتم حل شد
in spite of	ساختار:    PP in spite of         حرف اضافه مرکب است	پس از in spite of    فقط NP می­آید و برای ترجمه آن از ترکیبات(که) استفاده نمی­شود.	my problems		in spite of
			NP		PP (حرف اضافه مرکب)
			ترجمه: برغم مشکلاتم ......

 

 

                                                                                              مثال

Instead	ساختار: ADV= adv s Instead جزء قیدی است	پس از Instead جمله می­آید و برای ترجمه آن از ترکیبات(که) استفاده می­شود.	solves	my problems		Instead
			V	NP		adv
			S ( جمله پیرو)			جزء قیدی
			ADV            ( جمله قیدی) ترجمه: در عوض آنکه مشکلاتم حل شود
Instead of	ساختار: PP   Instead of  حرف اضافه مرکب است	پس از Instead of    فقط NP می­آید و برای ترجمه آن از ترکیبات(که) استفاده نمی­شود.	my problems		Instead of
			NP		PP (حرف اضافه مرکب)
			ترجمه: بجای مشکلاتم ......

                                                                                              مثال

As a result	ساختار: ADV= adv s As a result جزء قیدی است	پس از As a result جمله می­آید و برای ترجمه آن از ترکیبات(که) استفاده می­شود.	solves	my problems		As a result
			V	NP		adv
			S ( جمله پیرو)			جزء قیدی
			ADV            ( جمله قیدی) ترجمه: بنابراین مشکلات من حل شد
As a result of	ساختارPP: asaresult of  حرف اضافه مرکب است	پس از As a result of    فقط NP می­آید و برای ترجمه آن از ترکیبات(که) استفاده نمی­شود.	my problems		As a result of
			NP		PP (حرف اضافه مرکب)
			ترجمه: در نتیجه­ی مشکلاتم ......

چند مثال دیگر :

 1- accordingly  (بر این اساس) –   according to (بر طبق)

 2-  in comparison (در مقایسه،...) - in comparison to (در مقایسه با)

 3-  in contrast (در مقابل) - in contrast with (بر عکس)   

  4-  in addition (ضمنا، بعلاوه) در مورد این کلمه دو نکته وجود دارد الف : با ترکیبات(که) ترجمه نمی­شود. ب : الزام به داشتن جمله پایه ندارد -  in addition to (علاوه بر) 

محرمات ترجمه :

1- افزودن دو چیز به ترجمه هرگاه بدون وجود شواهد نحوی کافی( NP هایی که حرف اضافه آنها در طول تاریخ حذف شده است)  اقدام به افزودن حرف اضافه یا موصول­(که)، آن هم تنها به سبب تنگی قافیه نمودید، اطمینان داشته باشید که ترجمه حاصل غلط است. بنابراین افزودن حرف اضافه یا موصول­(که)، بدون توجیه در زمره محرمات ترجمه محسوب می­شود.

2- تبدیل حرف اضافه به جزء قیدی:  هر گاه پس از 7 حرف اضافه زیر جمله ظاهر شود یعنی ابتدا NP و سپس فعلی متعلق به همان NP بیاید، حروف اضافه زیر ماهیت خود را از دست می­دهد و به جزء قیدی مبدل می­شوند. به همین جهت ترجمه آنها نیز ترکیبات (که) خواهد بود. این 7 حرف اضافه عبارتند از :  

For, since, after, before, till, until, than                                      

 

For وقتی حرف اضافه است « برای » ترجمه می­شود اما وقتی تبدیل به جزء قیدی شود یعنی پس از آن ابتدا NP و سپس فعلی متعلق به همان NP بیاید ترجمه آن « برای اینکه» است. مانند :  

 

Wife	His	For	Car	New	a	Bought	Ali
N	M2	adv	N	M2	M1	V	NP1
NP			NP2
PP

 

 

Tree	A	In to	Car	Old	the	Bumped
N	M1	P	N	M2	M1	V
NP			NP
PP

ترجمه : علی خرید ماشین جدیدی را برای اینکه همسرش کوبید ماشین قدیمی را به درخت

 

Since : وقتی حرف اضافه است « از » ترجمه می­شود اما وقتی تبدیل به جزء قیدی شود یعنی پس از آن ابتدا NP و سپس فعلی متعلق به همان NP بیاید ترجمه آن « از زمانی­که ، از آنجایی­که» است.

نکته : since فقط وقتی، «از زمانی که» ترجمه می­شود که فعل جمله پایه از زمانهای کامل باشد یعنی have یا has داشته باشد. 

 After: وقتی حرف اضافه است «پس از » ترجمه می­شود اما وقتی تبدیل به جزء قیدی شود یعنی پس از آن ابتدا NP و سپس فعلی متعلق به همان NP بیاید ترجمه آن « پس ازآن ­که» است.

Before : وقتی حرف اضافه است «پیش از » ترجمه می­شود اما وقتی تبدیل به جزء قیدی شود یعنی پس از آن ابتدا NP و سپس فعلی متعلق به همان NP بیاید ترجمه آن « پیش ازآن ­که» است

نکته : در تستها، after پس از ماضی بعید یعنی had + p.p می­آید اما before پیش از ماضی بعید یعنی had + p.p می­آید.

Till, until: وقتی حرف اضافه هستند «تا » ترجمه می­شوند اما وقتی تبدیل به جزء قیدی شوند یعنی پس از آنها ابتدا NP و سپس فعلی متعلق به همان NP بیاید ترجمه آنها « تا اینکه» است.

Than: وقتی حرف اضافه است «از، نسبت به» ترجمه می­شود اما وقتی تبدیل به جزء قیدی شود یعنی پس از آن ابتدا NP و سپس فعلی متعلق به همان NP بیاید ترجمه آن « از اینکه، از آنکه» است.  مانند :

1- وقتی than حرف اضافه است :  mery is more beautiful than her sister                               ترجمه : مری زیباتر است از « نسبت به» خواهرش                                           

2- وقتی than جزء قیدی ( adv ) است :                   mery is more beautiful than I thought    ترجمه : مری زیباتر است از آنکه من فکر می­کردم

انواع قید در زبان فارسی :

1- قیود تنوینی قرضی از زبان عربی : یعنی کلماتی که در زبان عربی دارای تنوین هستند زیرا کلمات فارسی تنوین نمی­گیرند. مانند : اولا، ثانیا، ثالثا، ........  

2- قیود مشتق فارسی : روش ساخت آنها به ترتیب زیر است.

الف) : ب + صفت یا اسم  مانند : به سرعت، به سختی، به نرمی، به ویژه، به خوبی( اینها فقط قید­اند)

ب) : اسم یا صفت + انه   مانند : مردانه، شجاعانه

ج) : بن مضارع ( اگر از اول فعل امر «ب» را برداریم بن مضارع درست می­شود. مانند : بخند که می­شود خند)+ ان  مانند : خندان، گریان، نادان

د) : اسم یا صفت + آسا مانند : پیامبرگونه ، برق آسا ، میمون وار  

نکته : موارد ب، ج و د در بالا هم برای قید وهم برای صفت، به یک شکل بکار می­روند. 

3- قیود بدون علامت : تا کنون، اکنون، فردا، دیروز، الان، هرگز، زیبا، خوب، زشت، بد، تند، آرام و.... این نوع از قیود نیز هم برای قید وهم برای صفت، به یک شکل بکار می­روند.

4- گروهای اسمی یا NP هایی که حرف اضافه آنها در طول تاریخ حذف شده است. مانند : «در» شب گذشته     

«از» هفته آینده، «در» آن روز

5- گروه حرف اضافه­ای (PP ) : از ترکیب یک حرف اضافه و یک گروه اسمی ساخته می­شوند.               مانند : به لحاظ....، از دیدگاه ....، به طور.....

 

 

از	دیدگاه	انتقادی
P	N	M2
	NP
PP = P NP

 

6- جملات قیدی : از ترکیب جزء قیدی یا همان adv با جمله ساخته می­شوند. مانند : در صورتیکه، به شرط اینکه، بسبب آنکه، اگر، مگر، زیرا، چون، گویی، انگار، گویا، اگرچه و..... کلماتی که بدون «که» آمده­اند در گذر زمان «که» آنها حذف شده است . البته می­توان آنها را با «که» آورد.

 

 

سوال مهم این است که هر یک از قیدهای انگلیسی به وسیله کدام یک از قیدهای فارسی ترجمه می­شود ؟

پاسخ این است که می­توان هر یک از قیدهای انگلیسی را با هر کدام از قیدهای فارسی ( 6 مورد) ترجمه کرد.

مثلا ترجمه قید quickly می­تواند هر یک از این 6 مورد باشد. 

( سریعا، به سرعت،     ، با سرعت، به طور سریعی، در حالیکه سرعت زیادی داشت)

 تعریف قید : قید کلمه­ای است که فعل و صفت و توصیف کننده های آنها را توصیف می­کند.

در زبان انگلیسی هر عبارت از چند سازه تشکیل شده است. این سازه ها عبارتند از: NP - PP -V- ADV  و.....

1- قیدی که فعل را توصیف می­کند می­تواند پیش از یک سازه یا پس از آن آشکار شود یعنی قید می­تواند در مرز سازه ها بیاید و بهتر است در مرز همان سازه ای که آمده ترجمه شود اما درون سازه ها امکان ظهور قید وجود ندارد. در جمله زیر قید فعل را توصیف کرده است .

نکته: قیدی که فعل را توصیف می­کند باید حتما در مرز همان سازه ای که آمده ترجمه شود وگرنه ممکن است با قیدی که قید دیگر را توصیف می­کند اشتباه شود. 

friends	intimate	my	One of
N	M2	M2	M1
NP

 

 

Arrived	I	Before	office	his	in	Quickly	tea	cold	a	Drank
V	NP	adv	N	M2	P	adv	N	M2	M1	V
ADV			NP				NP
			PP

ترجمه: یکی از دوستان صمیمی من نوشید چای سردی را به سرعت در دفترش، پیش از آنکه من برسم.

 

2- قیدی که صفت را توصیف می­کند باید بلافاصله پیش از صفت بیاید و ترجمه آن هم باید بلا فاصله پیش از ترجمه صفت آشکار شود مانند:  One of my relatively intimate friends drank a cold tea

ترجمه : یکی از دوستان نسبتا صمیمی من نوشید چای سردی را

One of my intimate friends drank a relatively cold tea

ترجمه : یکی از دوستان صمیمی من نوشید چای نسبتا سردی را

 

نکته قابل توجه در مثال های زیر این است که گرچه در زبان انگلیسی قیود اغراق، یعنی قیودی که معنی مثبت یا منفی داشته باشند وجود دارد اما در زبان فارسی قیود اغراق نداریم و به جای آنها باید از قیود تشدید، مانند بسیار استفاده کنیم. البته می­توان از قیود اغراق عربی استفاده کرد.

  رویداد بطور غم انگیز ( بسیار – فوق العاده) مهمی  a dramatically important event                    

 

نکته بطور قابل ملاحظه­ای( بسیار - فوق العاده ) پیش پا افتاده        a considerably trivial point         

 فیلم بطور وحشتناکی( بسیار - فوق العاده ) خنده دار     a horribly comic movie                                

نکته : اگر قید جمله از قیود اغراق نباشد، در ترجمه دیگر نمی­توان از قیود تشدید یا  قیود اغراق عربی استفاده کرد. مانند :   نکته به لحاظ علمی پیش پا افتاده                    a considerably trivial point            

رویداد به لحاظ اقتصادی مهم     a scientifically important event                                        

 

3- قیدی که قید دیگر را توصیف می­کند باید بلا فاصله پیش از آن قید بیاید و ترجمه آن هم باید بلا فاصله پیش از ترجمه آن قید بیاید. مانند:

          One of my intimate friends drank a cold tea relatively quickly in his office before I arrived

ترجمه : یکی از دوستان صمیمی من نوشید چای سردی را به طور نسبتا سریعی در دفترش، پیش از آنکه من برسم.

 One of my intimate friends drank a cold tea quickly in his office exactly before I arrived   

ترجمه : یکی از دوستان صمیمی من نوشید چای سردی را به سرعت در دفترش، دقیقا پیش از آنکه من برسم.

 

+ نوشته شده در  چهارشنبه بیست و ششم اسفند 1388ساعت 0:20  توسط خلییل درویشی  |  نظر بدهید

---

ادامه جلسه ششم - قسمت 4- قید

 

قید(adv ) : کلمه ای است که هر چیزی غیر از اسم را توصیف می­کند. همانطور که می دانیم اسم را صفت توصیف می­کند و قید خود مشتق از صفت است. در مثال زیر قید فعل را توصیف می­کند (نوشید چای سردی را به سرعت ..)    

friends	Intimate	My	one of
N اسم	M2 مشتق	M2	M1
NP1

  

Quickly	tea	cold	a	drank
Adv	N اسم	M2 صفت ساده	M1	V
	NP2

 

Before I arrived	Office	his	in
جمله قیدی adv	N اسم	M2	p
NP
PP = p NP

 

ترجمه : یکی از دوستان صمیمی من نوشید چای سردی را به سرعت در دفترش قبل از اینکه من برسم.

 در جمله فوق اگر بعد از My ، relatively بگذاریم قیدی است که دیگر فعل را توصیف نمی­کند بلکه صفت را توصیف می­کند و ترجمه My Intimate   می­شود نسبتا صمیمی و اگر بعد از a ، relatively را بگذاریم قیدی است که صفت را توصیف می­کند و ترجمه a cold می­شود نسبتا سرد و اگر قبل از Quickly ، relatively را بگذاریم قیدی است که قید را توصیف می­کند و ترجمه Quickly relatively می­شود  نسبتا سریع

انواع قید و ترجمه آن : (از نظر ساختار و روش)

1- adj – ly : هر چیز دیگری اگر ly  بگیرد صفت است اما اگر صفت ly  بگیرد عمدتا قید است مانند : quickly(سریعا)، ( exactly دقیقا)، (  relatively نسبتا)

کلمه های زیر در این جملات که ly  گرفته اند صفت اند نه قید زیرا با اسم آمده­اند و اسم را توصیف می­کنند :

   The friendly behavior رفتار دوستانه             the likely events    رویدادهای احتمالی

 The deadly weapons    تسلیحات مرگبار (گرچه dead صفت است اما با ly نیز صفت است نه قید)           the elderly people     افراد مسن (گر چه Elder صفت تفضیلی است اما با ly نیز صفت است نه قید)

 

2- قیدهای بدون علامت ( قیدهای سماعی) : often ، always ، never ، seldom ، now ، yesterday، Tomorrow ، today ، then ، here ، their ، then ، almost ، already ، yet ، still  ، however ،Thus ، therefore ، more ,over، sometime ، so)   somehow - somewhat تاحدی) ، صفت و قید پنج کلمه یک شکل و یک ترجمه دارند و ly هم نمی­گیرند اینها عبارتند از: (fast ، hard ، late  ، long «در معنی صفت بلند یا دراز و در معنی قید مدتها ترجمه می­شود»، just « در معنی صفت عادل و در معنی قید فقط - صرفا و درست - دقیق ترجمه می­شود»)

نکته : قید hardly  به معنی بندرت هیچ ربطی به قید hard ( که چه صفت باشد چه قید سخت ترجمه می­شود) ندارد و یک قید جداگانه است و قید lately به معنی اخیرا هیچ ربطی به قید  late( که چه صفت باشد چه قید دیر ترجمه می­شود)  ندارد و یک قید جداگانه است.

 

3- گروه حرف اضافه ای (pp ) : این دسته به اعتبار حرف اضافه شان قید هستند نه به اعتبار معنی شان. در جدول ذیل سه مثال ارائه شده است.   

  

night hill voice	dark sharp angry	cold steep loud	a a a	on on with	Sara Mary ali	saw saw called	jack mark mina
N اسم	M2 صفت ساده	M2 صفت ساده	M1	p حرف اضافه	N اسم	V	N اسم
NP				P
PP  قید از نوع گروه حرف اضافه ای

 

4- گروه اسمی ( NP ) : اگر چه گروه های اسمی در جمله عنصر اصلی اند و نباید قید باشند زیرا قید عنصر اختیاری است اما به قول پروفسور ثمره ای در همه زبان های هند و اروپایی موضع دو چیز لق است یعنی قابل حذف اند : 1- حرف اضافه  2- موصول  مانند :                                                      

 1- نگفتم(که) نرو (به) خانه عباس  2-  شنیدم(که)(در) روز جمعه(در) خانه ماندی                                                                          

I saw her(for) tow time -1  2- the man (that) I saw (at) Monday

و یا این گروه های اسمی (NP ) که حرف اضافه از ابتدای آنها حذف شده است :

at) last night – (in) next week – (in) this year – (for) tow times)  

 

5- جمله قیدی (adv of sentences ): در جلسه بعد گفته می­شود

+ نوشته شده در  دوشنبه بیست و چهارم اسفند 1388ساعت 14:42  توسط خلییل درویشی  |  نظر بدهید

---

ادامه جلسه ششم - قسمت 3 گروه حرف اضافه

 

گروه حرف اضافه­ای  pp( prepositional phrase ) :ساختار حروف اضافه در تمام زبانهای جهان یکسان است مثلا در زبان انگلیسی (pp(E = prepress NP   و در فارسی نیز  pp( F) = prepress NP  باید توجه داشت P.P که مخفف قسمت سوم فعل در انگلیسی است با pp که مخفف گروه حرف اضافه­ای است متفاوت می­باشد.        

هر چند ساختار حروف اضافه در تمام زبانهای جهان یکسان است اما حروف اضافه در زبانهای گوناگون رابطه یک به یک ندارند برای مثال یک حرف اضافه در زبان انگلیسی ممکن است دارای ترجمه های مختلف در فارسی باشد. حروف اضافه در انگلیسی بر سه مبنا ترجمه می­شوند.

1- بر مبنای فعل قبل از آنها 

 2-  بر مبنای اسم یا گروه اسمی (NP ) قبل از آنها  

3-  بر مبنای اسم یا گروه اسمی(NP) بعد از آنها      مانند :

We got interested  in  such …..   ترجمه: ما علاقه مندیم به چنین ... که بر مبنای فعل قبل ترجمه شده است در صورتی که معنای in «در» است.

      On a cold dark night…….ترجمه: در شب تاریک سردی.... که بر مبنای NP بعد ترجمه شده است در صورتی که معنای on «روی» است.

 

Research	Theorical	Detailed	A
N اسم	M2 مشتق	M2 صفت مفعولی	M1
NP

 

 

Showed	,lamas,	Camels	American	Wild	These	On
v	M4 NP	N اسم	M2 مشتق	M2 صفت ساده	M1 اشاره	P حرف اضافه
NP						P
PP = p NP
ترجمه : یک پژوهش نظری مفصل درباره این شترهای آمریکایی وحشی یعنی لاماز نشان می­دهد.... ( در اینجا On بر مبنای NP بعد ترجمه شده است در صورتی که معنای on «روی» است).

 در توالی چند اسم همیشه اسم آخر اسم اصلی بوده و سایر اسمها M3 هستند اما در توالی چند NP به صورت    NP of  NP of….. این طور نیست وNP اول هسته اصلی اسم است و راجع به آن صحبت می­کنیم و فعل جمله با NP اول مطابقت می­کند و می­توانیم غیر از NP اول همه NPها را حذف کنیم.

از این به بعد هر of که قبلش NP باشد را رابط NP می­نامیم و( NP رابط  NP رابط NP رابط......) یک NP می­شود. البته of در صورتی که رابط NP نباشد؛ مثلا قبل از آن فعل باشد؛ حرف اضافه است و ترکیب PP می­سازد مانند: (آن تشکیل می­شود از دو بخش    it consists of 2 parts )                                     

برای ترجمه چند NP که با حرف اضافه  of( رابط NP  ) به هم مرتبط شده­اند بعد از هر NP یک کسره اضافه می­کنیم و یا of را «از» ترجمه می­کنیم مانند: a man of Tehran    مردی از تهران

در ویرایش قاعده ای هست که تتابع اضافات غلط است یعنی حداکثر بین کلمات می­توان سه کسره آورد . برای رفع این مشکل از حروف اضافه مرکب استفاده می­کنیم ( مربوط به ، متعلق به ) زیرا حروف اضافه مرکب تتابع کسره ها را می­شکند. مانند:  

the handles of the door of the cabin of the Capitan of that ship were broken

ترجمه : دستگیره های در مربوط به اتاق متعلق به ناخدای آن کشتی شکسته شده بود

 

 

 

Were  Broken

ship

that

of

Capitan

The

of

Cabin

The

of

Door

The

of

handles

The

v

N   اسم

M1

p

N اسم

M1

p

N اسم

M1

p

N اسم

M1

p

N اسم

M1

NP

of

NP

of

NP

of

NP

of

NP

ترجمه جمله صفحه بالا : دستگیره های در اتاق ناخدای آن کشتی شکسته شده بود.( در این جمله  NP اول هسته اصلی اسم است و راجع به آن صحبت می­کنیم و فعل جمله با NP اول مطابقت می­کند و می­توانیم غیر از NP اول همه  NPها را حذف کنیم.

جمله the handles of the door یک  NP of NP است که زیرساخت M3N بوده است (the door handles)                   

زیر ساخت، جمله­ای است که در ذهن است و روساخت جمله­ای است که بر زبان می­آوریم و می­نویسیم. مابین روساخت و زیرساخت گشتارها وجود دارند. کار گشتارها این است که جمله را transform کنند یعنی شکل جمله را تغییر می­دهند بدون آنکه معنی جمله تغییر کند. گشتارها چهار دسته اند( حذف، اضافه، جابجایی، جایگزینی). در جمله the handles of the door به معنی (دستگیره های در) گشتار حذف، of را حذف می­کند و گشتار جابجایی، door را به قبل از handles منتقل می­کند و شکل( form ) جمله بدون تغییر معنی عوض می­شود.  The door handles به معنی (دستگیره های در)

 نکته : در بیشتر موارد NP نخست زیر مجموعه NP دوم است و ترجمه آن به صورت کسره های مداوم، پشت سر هم می­آید و اگر ترجمه درست نبود «از» ترجمه می­کنیم مانند: ( a man of Tehran) : مردی از تهران.

اگر  NP نخست زیر مجموعه NP دوم نبود بلکه NP دوم زیرمجموعه NP نخست بود of را ( با یا دارای ترجمه می­کنیم) مانند:

Significance	Great	of	Mater	A
N اسم	M1	p	N اسم	M1
Np		of	NP

ترجمه : (موضوعی اهمیت فراوان) درست نیست زیرا NP دوم زیر مجموعه NP اول است یعنی اهمیت یکی از ویژگی های موضوع است نه اینکه موضوع زیرمجموعه اهمیت است پس آن را با یا دارای ترجمه می­کنیم. (موضوعی با(دارای) اهمیت فراوان)   

 

Proud	Great	of	Woman	A
N اسم	M1	p	N اسم	M1
Np		of	NP

ترجمه : (زنی غرور فراوان) درست نیست زیرا NP دوم زیر مجموعه NP اول است یعنی غرور یکی از زیر مجموعه های زن است نه اینکه زن زیرمجموعه غرور است پس آن را با یا دارای ترجمه می­کنیم. (زنی با(دارای) غرور فراوان 

 

+ نوشته شده در  دوشنبه بیست و چهارم اسفند 1388ساعت 14:41  توسط خلییل درویشی  |  نظر بدهید

---

ادامه جلسه ششم - قسمت 2

نکته : بدل را در چهار حالت زیر بدون علائمی نظیر {   }، (    )، «   »، <   > ،.... می­آورند.

1- وقتی بدل با حرف بزرگ شروع شده باشد ( اسم خاص باشد)

2- وقتی بدل عدد باشد ( عدد بعد از اسم )

ترجمه	4	Apple	the
سیب یعنی شماره ۴	m4	N	M1
	NP

 

 3- وقتی در نوشتن متن با رایانه بدل را با یک فونت متفاوت نشان دهیم.

بند موصولی یا شبه جمله موصولی relative clause  = RC  عبارتی است که در جمله دو نقش می­گیرد:  

1- RC ، توصیف­گر اسم از نوع پنجم یا همان M5 است، یعنی بعد از اسم می­آید و اسم را توصیف می­کند    

 2- RC جانشین NP (گروه اسمی) می­شود، یعنی کل RC جای NP می­نشیند.

RC همان RS یا ضمایر موصولیrelative pronounce sentences و بعد از ضمایر موصولی جمله می­آید که تشکیل RC می­دهد ضمایر موصولی عبارتند از:   

That, which, who, whom, whose - A   این 5 مورد اگر بعد از اسم بیایند M5 و گرنه NP هستند.

Whether = if, how, what -B این سه مورد هرگزM5 نبوده و همواره NP هستند.

When-3 where-2 why-1- C   این 3 مورد اگر بعد از اسم بیایند و بعد از اسم خودشان بیایند (1- what و whether = if 2- اسم مکان 3- اسم زمان) M5 اند و گرنه NP اند.

تمام ضمایر موصولی بالا که M5  باشند در معنی «که» ترجمه می­شود البته where «که در آن» ترجمه می­شود.

در سال 1944 که( نه هنگامی که) جنگ جهانی شروع شد  in 1944 when the world war started    

شهری که در آن من متولد شدم          the city where my broth                            

تجزیه­­ Modifier ها، در اینجا به پایان رسید اکنون باید چیدمان (PSR) آنها را در جمله بیاموزیم.

NP (E): (M1) (M2) (M3) N (M4) (M5)          ترتیب قرار گرفتن گروه اسمی در انگلیسی (ازچپ به راست)

نکات گروه اسمی در انگلیسی:

1- حداکثر سه تا ( M1) می­تواند قبل از اسم بیاید

2- حداکثر دو تا ( M3) می­تواند قبل از اسم بیاید

  3- (M2)  و (M4) و (M5)  محدودیت ندارند اما معمولا یکی می­آید .

 

M5	M5	M4	M4	N	M3	M3	M2	M2	M1	M1	ترتیب قرار گرفتن گروه اسمی در انگلیسی ازچپ به راست (NPE )
b	a	b	a	اسم	b	a	b	a	b	a

M4) (M2) (M3) N (M1): NP (F) (M5) ترتیب قرار گرفتن ترجمه گروه اسمی انگلیسی فوق در فارسی (از راست به چپ)

نکته گروه اسمی در فارسی: M1 تنها توصیف­گری است که قبل از اسم ترجمه می­شود، سایر توصیف­گرها بعد از اسم ترجمه می­شوند .

ترتیب قرارگرفتن ترجمه یک گروه اسمی انگلیسی درفارسی از چپ به راست( NPF )	M1	M1	N	M3	M3	M2	M2	M4	M4	M5	M5
	a	b	اسم	b	a	b	a	a	b	a	b

 

با ذکر جمله­ای مطلب را روشن می­کنیم: (به علت کمبود جا بعضی از کلمات در دو یا سه سطر آمده اند) در این جمله در مورد فروشگاهی به نام قدس صحبت می­کنیم. این فروشگاه نوع خاصی از ماهی­ها را می­فروشد.

,Ghods,	Store	Chain	5-story	Crowded	Big	That
M4 NP	N اسم	M3 اسم	M2 صفت مرکب	M2 صفت مفعولی	M2 ص ساده	M1 ص اشاره
NP
قسمت اول NP1

 

Intersection	Wide	Busy	Such a	at	Is located	Which
N اسم	M2 صفت ساده	M2 صفت ساده	M1 اشاره	P	V حال ساده مجهول	R ضمیر موصولی
(داخل RC یعنی شبه جمله موصولی یک NP وجود دارد)
RC = M5   زیرا بعد از اسم آمده است
قسمت دوم NP1

ترجمه : آن فروشگاه زنجیره­ای پنج طبقه­ای شلوغ بزرگ یعنی قدس که واقع شده است در چنین تقاطع عریض شلوغی،

 

Fish	Trout	Medium Sized	Fresh	A great deal of	Sells
N اسم	M3 اسم	M2 صفت جعلی از اسم	M2 صفت ساده	M1 مرکب	V فعل
NP
قسمت اول NP2

 

Diet	Cholesterol- free	prolific	vital	a	is	that
N اسم	M2  مشتق	M2  مشتق	M2 مشتق	M1	V	R ضمیر موصولی
(داخل  RC یعنی شبه جمله موصولی یک NP وجود دارد)
RC = M5   زیرا بعد از اسم آمده است.
قسمت دوم NP2

می­فروشد  مقدار زیادی ماهی قزل آلا با اندازه متوسط تازه که یک رژیم غذایی بدون کلسترول مغذی حیاتی را تشکیل می­دهد

Kids	Deprived	Growing	Young	The	For	Esppecially
N اسم	M2 صفت مفعولی	M2 صفت فاعلی	M2 صفت ساده	M1	P حرف اضافه	adv  قید
NP					p

 

Disseases	Malnutrotious	Fatal	Such	Any of	From	Are suffering	Who
N اسم	M2  مشتق	M2 مشتق	M1 اشاره	M1	P  حرف اضافه	V حال استمراری	R ضمیر موصولی
(داخل RC یعنی شبه جمله موصولی یک NP وجود دارد)
RC = M5   زیرا بعد از اسم آمده است.
تمام عبارت MPاست(که در باره آن بعدا توضیح داده خواهد شد)

 ترجمه : بخصوص برای کودکان محروم در حال رشد جوانی که رنج می­برند از ( مبتلایند به) هر یک از چنین بیماریهای سوء تغذیه­ی مرگباری  

 

نکته 1 : هیچ گروه اسمی یا NP در دنیا وجود ندارد که از قواعد گفته شده در بالا خارج باشد .

نکته2 : اگر بعد از  suffering اسم بیماری یا معضلی بیاید ترجمه آن دچار بودن یا مبتلا بودن است نه رنج بردن

+ نوشته شده در  دوشنبه