ترکیبهای نحوی واژگانی در زبان فارسی
اصل مطلب :
- تو هر ترکیب , بعد از باز کردنش , همون و بن فعلش میمونه .
- وقتی بازش میکنی میبینی یه چیزایی حذف شده تو حالت بستش , به این حالت میگن افزایش و کاهش معنایی .
کتاب :
- ترکیب های نحوی میتونن ترکیب های نهادی باشن مثل : دلپسند = چیزی که دل آن را می پسندد , همه پسند = چیزی که همه آن را می پسندند ; میتونن ترکیب مفعولی باشن : مثل : گوش نواز = چیزی که گوش را مینوازد , انسان دوست = کسی که انسان را دوست دارد ; یا اینکه میتونه ترکیب اضافی باشه یعنی دو تا اسم باهم باشن یکیشون میشه مضاف و اون یکی مضاف الیه , مثل : گلخانه = جایی که خانه گل است , پسر عمو = کسی که پسر عمو است . ترکیب های اضافی هم میتونن اضافی مقلوب باشن و یا اضافی ساده .
یا اینکه ترکیب میتونن وصفی باشه , یعنی یه اسم و صفت با هم بیان , که البته کل این ترکیب میتونه به این عنوان یه صفت بعد از یه اسم بیاد مثلا مثل : قد بلند = کسی که قدش بلند است , سنگ پشت = چیزی که پشتش سنگ /سخت باشه . که مثلا خود " قد بلند " میتونه بشه مرد قد بلند . یا "دیو سیرت " = آدم دیو سیرت , دریا دل = عارف دریادل , شیر زن . "دیو سیرت " , "دریا دل" , و " شیر زن " ترکیب های وصفی بهووریهی ( Bahuvrihi ) و بقیه ترکیب ها مثل "قد بلند " ترکیب های ساده هستن .
ترکیب میتونه "بدل " باشه مثل : پسر خوانده : کسی که او را پسر خوانده اند .
ترکیب متممی : مثل فلز کار = کسی که با فلز کار میکند , خانه زاد = کسی که در خانه زاده شده است .
ترکیب قیدی : کم حرف = کسی که کم حرف می زند , تند نویس = کسی که تند می نویسد .
ترکیب عطفی : کارد و پنیر , ساخت وساز , بساز بفروش , چلو کباب . این نوع ترکیب میتونه آشکار باشه میتونه پنهان .
ترکیب عددی : مثل : دوچرخه , چهار چشمی.
و این هم خلاصه ........