نکات مهم برای مترجم
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۱:٢۸ ب.ظ - ۱۳٩٠/۸/۸
- نظرات : (0)
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۱:٢۳ ب.ظ - ۱۳٩٠/۸/۸
- نظرات : (0)
Imagine you’re a French winemaker
trying to market your product to an English-speaking clientele. You can
choose between a machine translation tool or a professional translator.
Compare the results:
French:
Riche et équilibré, ce vin
blanc a tout pour plaire; élevé en fût de chêne (rare pour des vins
blancs), cette cuvée apportera des notes de fruits secs grâce au
sémillon et des saveurs de miel offertes par le rolle.
English (Human translator):
Rich
and balanced, this white has it all. Aged in oak barrels – unusually
for a white wine – this vintage reveals notes of dried fruit from the
Sémillon and hints of honey from the Rolle.
English (Machine):
Rich
person and balanced, this white wine has very to like; raised was of
oak (rare for white wines), this vintage will bring dry fruit notes
thanks to the sémillon and the honey savours offered by the poker.
Which
one will impress a customer the most? The first, of course, since the
second doesn’t even make sense! So why the difference in quality? Why
aren’t machines as good as human translators?
Because machines
are insensitive to context, which is all-important in decoding the
meanings of words. Take “riche” above, for example. In French, as an
adjective it means simply “rich”; but as a noun it means “rich person”
(think of “nouveaux riches”…) A skilled human translator can easily work
out from the rest of the sentence which is the correct interpretation
here, but a machine, which takes each word in isolation, is forced to
make a guess – and here it has made the wrong choice. Your white wine
has become a rich person! And meanwhile, your Rolle grapes have
inexplicably become a “poker”…
Machines also lack knowledge of specialist fields and terms. Compare:
Une robe pâle s'offre à vous…
The machine translates this as:
A pale dress is offered to you…
But the human translator comes up with:
Pale in colour…
Why
does the machine choose “dress”? Because the French original uses
“robe”, which certainly can refer to this item of clothing. But what on
earth does a dress have to do with your wine? Nothing! A human
translator with a knowledge of wine, however, knows that “robe” is also a
tasting term which refers to a wine’s colour.
If you want to
sell your product, you have to communicate successfully with your
customers – and this is why the language you use is crucial.
Underestimating the complexity of translation can be disastrous – leave
things to chance and the result will bemuse and confuse! Whereas a
skilled and knowledgeable professional can give you exactly the words
you need to create the right impression.
دسته بندی : نکات مهم برای مترجم
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۱:٢۱ ب.ظ - ۱۳٩٠/۸/۸
- نظرات : (0)
With the huge number of translators
out there on the market, how can you be sure that the one you choose is
up to the job? What does it take to be a good translator?
First,
it’s not a job everyone can do. Even being bilingual doesn’t necessarily
make you a good translator. Translation is not simply a matter of
looking up words in a dictionary, one by one – if it were that simple,
we could all do it. The reason why it’s complex is that languages
express ideas in different ways – with different grammatical structures,
different word orders and different nuances of meaning.
A good
translator is one who can understand the *ideas* being conveyed by the
source text, and then reformulate them in the target language so that
they sound as if they had originally been written by a native speaker of
the target language. To do this, the translator needs to have a mastery
of both languages and great flexibility of thought.
Another
essential factor is experience. Translators get better at their job with
experience – not just experience of translating, but also real-life
experience. A translator needs to have excellent general knowledge and
research skills, as well as a very keen eye for detail.
Finally, a
good translator should know his or her limits. The knowledge required
to translate a complex medical, legal or engineering text takes years to
acquire – it’s not something you can learn overnight. Good translators
know that in order to do a text full justice, they need to have a
knowledge of the relevant field and terminology. They won’t take risks
with a text they don’t feel fully comfortable with.
دسته بندی : نکات مهم برای مترجم
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۱:۱۸ ب.ظ - ۱۳٩٠/۸/۸
- نظرات : (1)
|
A good translator is always needed, anywhere in the world. The demand is high and it makes this job valuable for anyone who has some translation skills. There are several things to consider when you decided to become a full-time or a freelance translator. One of the most important things is the continuous improvement of your skills. Improving Your Translation Skills There are four general skills to master for any translator who begins his/her work in the field of translation. These are: Reading Comprehension, Researching, Analytical and Composing Skills. Reading Comprehension Simply reading a text is, in itself, an act of translation. While you are translating, you do not think as your activity as being broken down into phases. After doing your first translation, many automatic mechanisms come into play that allow you to translate more quickly; at the same time, you are less and less conscious of your activity. There are some basic reading comprehension skills that every translator needs to master: • Search for gist and main ideas. • Read for details • Identify the meaning of new words and expressions using one or more components of the structural analysis clause; punctuation, prefixes, suffixes, roots, word order, etc. • Find the meaning of new words and expressions using one or more contextual analysis. • Identify the writer’s style: Scientific, Technical, Informative, Persuasive, etc. Researching Skills The simplest thing to do when you don't know the meaning of a word is to look it up in the dictionary. What every translator should know is that there are different kinds of dictionaries, such as: a bilingual dictionary, a dictionary on a historical basis, dictionaries of current English, dictionaries of idioms, specialized dictionaries (dictionaries of common errors, dictionaries of idiomatic usage, slang dictionaries, technical dictionaries) encyclopedic dictionaries, dictionaries of neologisms, and monolingual dictionaries. Nowadays, it's getting even easier to find the meaning of new words or even expressions, thanks to free translation software and tools that you can find online. The utilization of the translation tools is truly important to save your time and leverage the quality of your work. Analytical Skills There are two important stages in the translation process: Analysis Stage and Synthesis Stage. During the analysis stage, the translator refers to the prototext (original text) in order to understand it as fully as possible. The synthesis stage is the one in which the prototext is projected onto the reader, or rather, onto the idea that the translator forms of who will be the most likely reader of the metatext (transformed text). Every translator needs to know the following ideas in the analysis stage: • Find beginnings and endings of ideas in the texts & the relationships between those ideas. • Find the best meaning that fits into the context; • Search for the structure in the target language that best represents the original; • Search for transitions between ideas and the best connectors in the target language that represent the original. Composing Skills This is the part where you channel the results of all those three skills above into writings. In order to make your composition coherent within itself, you need to follow these ideas: • Use correct word order and grammar as used in the target language. • Convey the ideas of the text in clear sentences in the target language properly. • Rephrase certain sentences to communicate the overall meaning translated. • Make the text sounds normal in the target language without distorting the original ideas. • Always use all the translation tools to help you create a good result. Conclusion The following skills described above are ideas to help you become a good translator. The ideas presented in this article represent just the basic level for beginner translators. However, advanced and professional translators may find them relevant as well. |
دسته بندی : نکات مهم برای مترجم
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۱:٠۳ ب.ظ - ۱۳٩٠/۸/۸
- نظرات : (0)
If you are serious about becoming a translator, you must be able to fulfil the following criteria, at the very least.
Translator Prerequisites
Your
standard of education must be very high; with very few exceptions, a
degree is essential, though not necessarily in languages - it is a
positive advantage to have qualifications or experience in another
subject. Postgraduate training in translation is useful. You must be
able to write your own mother tongue impeccably in a style and register
appropriate to the subject and have a flair for research on technical
subjects.
It goes without saying, that you should have a thorough grasp of the languages in your language combination, you must also be familiar with the culture and customs of the country. The only way to do this is by surrounding yourself with the language, i.e: by living/studying in the country where the language is spoken. German is spoken in 5 countries: Germany, Austria, Switzerland, Liechtenstein and Luxembourg. There is no substitute for first-hand experience of living in a foreign culture, and as an Irishman living in Berlin, Germany, I can only recommend this course of action.
It is best to have a specific field that you specialise in, be it literature, technical, medical, legal.
Have invested in a minimum of equipment and software - At a minimum you should have a computer and appropriate word-processing software; fax machine and internet connection; suitable dictionaries, preferably online dictionaries like LEO, which return results at the touch of button, saving you an enormous amount of time searching through printed dictionaries. A telephone; answering machine (and, optionally, a dictating machine); increasingly, today's translators are also using translation memory software and other translation tools. In an office translation environment, the use of the Computer-Aided Translation (CAT)-tool Trados has become the standard. CAT-tools like Trados or Deja vu can cost quite a handful. If funds do not allow, seriously think about taking out a loan to cover start-up expenses. The investment will pay off.
While it is not the industry standard, Wordfast also offers a very resourceful alternative as it has the functionality of Trados and Deja vu, but doesn't cost you a penny. Donations, however, are welcome.
Produce a well-typed, well-presented curriculum vitae, briefly describing your education, qualifications and the languages from which you translate (source language/s). For Germany, you should usually include a picture of yourself beside your name and address and choose a tabular layout.
A translator translates from a source language into a target language. You should translate only into your mother tongue (target language). Make sure you mention any other degrees you may have or relevant work experience. Say how you produce your work (word-processing software) and whether you can communicate by email or fax.
Never shy away from asking a friend who works in business or in the language world to take a critical look at your CV before sending it out. It is, after all, your career we're talking about! In fact, if they can help you even more, all the better.
If sitting at home all the time does not appeal to you, then you should not rule out the possibility of working as a freelance translator with a 9-5 office job. I myself worked in an office where the majority of translators were freelancers.
An online translation forum is a great way of getting your foot in the door. Sign up for e-zines and newsletters.
You should send your CV and a short covering letter to possible places of employment: Not just translation companies though, try local exporting/importing firms of whose products/business you have special subject knowledge. If you are a student, there are plenty of companies out there looking to take on apprentices with a view to later full-time employment.
A-Z Checklist for Translating
Business-like
is a word you should not forget! As long as you have an answer to my
a-z of questions, and tick them off when you've an answer for each one,
then you should be ok.
Pre-Translation - You should know...
a) Who is the translation for - this can be helpful when determining the register of your translation.
b)
Is there a contact for queries? Make sure you have records of the
contact person's details: name, email, telephone & remember
business-like as always. Always keep records.
c) Find out if the language has to be translated into a particular variant. UK English or US English?
d) Are there particular terms that the translation should include for consistency?
e)
If working under contract for a translation company, do they have a
style guide that you should follow: i.e: Rules for translating dates
etc.
f) Are text areas, embedded in tables and images, to be
translated as well? If so, knowledge of graphic editing programs is of
an advantage.
g) Are you required to use a specific word processing software for the translation?
h) Are you required to use a specific Computer-Aided Translation (CAT)-tool for the translation e.g. Trados, Déjà Vu?
i) Is there a translation memory available for the translation?
Double-Checking
j) Before delivering: has the translation been double-checked for accuracy, consistency, spelling, font styles the same?
k)
Does the text sound as if it was translated? If in doubt get someone
who doesn't speak the source language to have a quick read through your
translation.
Delivery
l) Where is the translation to be delivered? To the customer's address, Internet address?
m) When is the translation deadline?
n) How is the translation to be delivered? By fax, email, post?
o) Do copies of material sent have to be returned?
Charging and Extra Charges
p) How will the translation be charged? Time, per word, per sentence?
q) Will there be an additional charge for irregular difficulties?
r) Will there be an additional charge for research? Specialist terminology?
s) Must the translated text be proofread?
t) Will VAT be applicable?
Payment
u) How and when is payment to be made?
v) When is payment to be made?
w) What method of payment is to be used? Bank transfer, cheque?
Liability and Compensation
x) Is the translation to remain confidential?
y) Does your indemnity insurance, and you will need indemnity insurance, cover all possibilities?
z) Is the early termination of a job subject to compensation?
And that's it! If you can answer these questions then you're one step closer to becoming a professional.
دسته بندی : نکات مهم برای مترجم
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۱٢:٥٦ ب.ظ - ۱۳٩٠/۸/۸
- نظرات : (0)
http://tetra.sslmit.unibo.it/allegati/somers.ppt
--------------------------------------------------------------
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۱٢:٤٥ ب.ظ - ۱۳٩٠/٩/۱٧
- نظرات : (0)
و اکنون روان شاد دکتر محمود حسابی در جستار خود توانایی زبان پارسی را در واژه‌سازی، در مقایسه با زبانهای سامی، به ویژه زبان عربی، با بیانی سامانمند بازگویی می کند.
شماره ی نوشته : ٣ / ١١
دکتر محمود حسابی
توانایی زبان فارسی در واژه سازی
درتاریخ جهان، هر دوره‌ای ویژگی‌هایی داشته است. در آغاز تاریخ، آدمیان زندگی قبیله‌ای داشتند. پس از پیدایش کشاورزی، دوره ی ده نشینی و شهرنشینی آغاز شده است و سپس دوران کشورگشایی‌ها و تشکیل پادشاهیهای بزرگی مانند پادشاهیهای هخامنشیان و اسکندر و امپراتوری رم بوده است. پس از آن، دوره ی هجوم اقوام بربر بدین کشورها و فروریختن تمدن آن‌ها بوده است. سپس نبز دوره رستاخیز تمدن است که به نام رنسانس شناخته شده است.
تا آن دوره، ملل مختلف دارای وسایل کار و پیکار یکسانی بودند. می‌گویند که وسایل جنگی سربازان رومی و بربرهای ژرمنی با هم فرقی نداشته و تفاوت آن ها تنها در انضباط و نظم و وظیفه‌شناسی لژیون‌های رومی بوده که ضامن پیروزی آن‌ها بوده است. همچنین وسایل جنگی مهاجمین مغول و ملل متمدن آن دوره چندان فرقی با هم نداشته است.
از دوران رنسانس به این طرف، ملل غربی کم‌کم به پیشرفت‌های صنعتی و ساختن ابزار نوین نایل آمدند و پس از گذشت یکی دو قرن، ابزار کار آن‌ها به اندازه‌ای کامل شد که ملل دیگر را یارای ایستادگی در برابر حمله آن‌ها نبود.
هم‌زمان با این پیشرفت صنعتی، تحول بزرگی نیز در فرهنگ و زبان ملل غرب پیدا شد، زیرا آنان اکنون برای بیان معلومات تازه، ناگزیر به داشتن واژه‌های نوینی نیز بودند که با ساختن آن ها زبانهای اروپایی کم کم دارای نیروی بزرگی برای بیان مطالب مختلف گردیدند.
در اوایل قرن بیستم، ملل مشرق زمین نیز پی به عقب‌ماندگی خود بردند و کوشیدند که این عقب‌ماندگی را جبران کنند. ولی موانع زیادی سر راه این کوشش‌ها وجود داشت که یکی از آن‌ها نداشتن زبانی بود که برای بیان مطالب علمی آماده باشد. بعضی ملل، مانند هندوستان، چاره را در پذیرفتن یکی از زبانهای خارجی برای بیان مطالب دیدند؛ ولی ملل دیگر به واسطه ی داشتن میراث بزرگ فرهنگی خود نتوانستند این راه حل را بپذیرند که یک مثال آن، کشور ایران است.
برای بعضی زبانها، مانند زبانهای سامی که به ساختمان آن‌ها اشاره خواهیم کرد، به علت ساختمان مخصوص آن‌ها، جبران کم بود واژه‌های علمی و بیان معانی کاری بس دشوار و شاید نشدنی است،
شمار واژه‌ها در زبانهای خارجی، در هر کدام از رشته‌های علمی خیلی زیاد است و گاهی در حدود میلیون است. پیدا کردن واژه‌هایی در برابر آن‌ها کاری نیست که بشود بدون داشتن یک روش علمی مطمئن به انجام رسانید و نمی‌شود از روی تشابه و استعاره و تقریب و تخمین هم در این کار پردامنه به جایی رسید. این کار باید از روی اصول علمی معینی انجام گیرد تا ضمن عمل، به بن‌بست برنخورد.
برای این که بتوان در یک زبان به آسانی واژه‌هایی در برابر واژه‌های بی‌شمار بیگانه پیدا کرد، نخست باید امکان چون این کاری در آن زبان موجود باشد. ما در این جا می‌خواهیم نشان دهیم که امکان چون این کاری در زبان فارسی وجود دارد و از این جهت، زبان فارسی زبانی است توانا، در حالی که بعضی زبانها، گرچه حتا از جهات دیگر دارای سابقه ی درخشان ادبی نیز هستند، ولی در مورد ساختن واژه‌های علمی و در بیان بسیاری از معانی ناتوان هستند.
اکنون از دو نوع زبان که در اروپا و خاورنزدیک وجود دارد صحبت می‌کنیم که عبارتند از: زبانهای هندو اروپایی (Indo-European) که زبان فارسی یکی از آن ها است و زبانهای سامی (Semitic) مانند زبانهای عبری، عربی، اکدی، سریانی، آرامی و….
در زبانهای سامی واژه‌ها بر اصل ریشه‌های سه حرفی ( ثلاثی ) یا چهار حرفی ( رباعی ) قرار دارند و اشتقاق واژه‌های مختلف براساس تغییر شکلی است که به این ریشه‌ها داده می‌شود و ابواب خوانده می‌شود.
پس شمار واژه‌هایی که ممکن است در این زبانها وجود داشته باشد، نسبت مستقیم با شمار ریشه‌های ثلاثی و رباعی در آن ها دارد. اکنون می خواهیم بسنجیم که حداکثر شمار ریشه‌های ثلاثی در این زبان ها چه قدر است.
برای این کار ما یک روش ریاضی به نام جبر ترکیبی (Algebre Combinatoire) به کار می‌بریم که مطابق آن حداکثر تعداد ریشه‌های ثلاثی مجرد در مثلا زبان عربی مساوی ١۹۶۵۶ ( نوزده هزار و ششصد و پنجاه و شش )می شود و نمی‌تواند بیش از این تعداد، ریشه ثلاثی در این زبان وجود داشته باشد. درباره ریشه‌های رباعی می‌دانیم که تعداد آن‌ها کم است و در حدود پنج درصد تعداد ریشه‌های ثلاثی است، یعنی تعداد آن‌ها نیز در حدود ١۰۰۰ است. چون ریشه‌های ثلاثی‌ای نیز وجود دارد که در آن ها به جای سه حرف فقط دو حرف وجود دارد که یکی از آن‌ها تکرار شده است؛ مانند فعل (شَدَّ) که حرف « د» در آن دوبار به کار رفته است. از این رو بر تعداد ریشه‌هایی که در بالا حساب شده است، چندهزار می‌افزاییم و جمعاً عدد بزرگ‌تر ِ بیست و پنج هزار (۲۵۰۰۰) ریشه را می‌پذیریم.
چون آن که گفته شد، در زبانهای سامی از هر فعل ثلاثی مجرد می‌توان با تغییر شکل آن و یا با اضافه کردن چند حرف، کلمه‌های دیگری از راه اشتقاق گرفت که عبارت از ده باب متداول می‌باشد، مانند: فَعّلَ، فاعَلَ، اَفَعلَ، تَفَعّلَ، تَفاعَلَ، اِنفَعَلَ، اِفتَعَلَ، اِفعَلَّ، اِفعالَّ، اِستَفعَلَ … از هر کدام از این افعال نیز اسامی مختلفی به شرح زیر اشتقاق می‌یابد:
اول، نام‌های مکان و زمان
دوم، نام ابزار
سوم، نام طرز و شیوه
چهارم، نام حرفه
پنجم، اسم مصدر
ششم، صفت (که ساختمان آن ده شکل متداول دارد)
هفتم، رنگ
هشتم، نسبت
نهم، اسم معنی
با در نظر گرفتن همه ی انواع اشتقاق کلمات، نتیجه گرفته می‌شود که از هر ریشه‌ای حداکثر هفتاد مشتق می‌توان به دست آورد. پس هر گاه تعداد ریشه‌ها را که از ۲۵۰۰۰ کم‌تر است در هفتاد ضرب کنیم، حداکثر عده ی کلمه‌هایی که به دست می‌آید برابر با ١۷۵۰۰۰۰ = ۷۰ × ۲۵۰۰۰ (یک میلیون و هفتصد و پنجاه هزار) کلمه است.
و اشکالی که در فراگرفتن این نوع زبان وجود دارد، این است که برای تسلط یافتن به آن باید دست‌کم ۲۵۰۰۰ (بیست و پنج هزار) ریشه را از برداشت که این کار برای همه، حتی برای اهل آن زبان، مقدور نیست، چه رسد به کسانی که با آن زبان بیگانه هستند.
نتیجه آن که یعنی اگر تعداد کلمات لازم در این زبان از دو میلیون عدد بگذرد، دیگر در ساختار این زبان راهی برای ادای یک معنی نو وجود ندارد مگر این که این معنی تازه را با یک جمله ادا کنند و به همین علت است که در فرهنگ‌های لغت از یک زبان اروپایی به زبان عربی می‌بینیم که عده زیادی از کلمات به وسیله یک جمله بیان شده است، نه به وسیله یک کلمه! مثلاً کلمه ی Confrontation که در فارسی آن را می‌شود به «رویا‌رویی» ترجمه کرد، در فرهنگ‌های فرانسه یا انگلیسی به عربی، چنین ترجمه شده است: « جعل الشهود و جاهاً و المقابله بین اقولهم » ! و یا کلمه Permeability که می‌توان آن را در فارسی با کلمه « تراوایی » بیان کرد، در فرهنگ‌های عربی چنین ترجمه شده است: « امکان قابلیة الترشح » !
اشکال دیگر در این نوع زبانها، این است که چون تعداد کلمات کم‌تر از تعداد معانی ِ مورد لزوم است و باید تعداد زیادتر معانی میان تعداد کم‌تر کلمات تقسیم شود، پس به هر کلمه‌ای چند معنی تحمیل می‌شود. در صورتی که شرط اصلی یک زبان علمی آن است که هر کلمه‌ای فقط به یک معنی دلالت بکند تا هیچ گونه ابهامی در فهمیدن مطلب علمی باقی نماند. به طوری که یکی از استادان دانشمند دانشگاه اظهار می‌کردند، در یکی از مجله‌های خارجی خوانده‌اند که در برابر کلمات بی‌شمار علمی که در رشته‌های مختلف وجود دارد، آکادمی مصر که در تنگنای موانع ( یاد شده در ) بالا واقع شده است، چنین نظر داده است که باید از به کار بردن قواعد زبان عربی در مورد کلمات علمی صرف نظر کرد و از قواعد زبانهای هندو اروپایی استفاده کرد. مثلاً در مورد کلمه Cephalopode که به جانوران نرم‌تن مانند «اختاپوس» گفته می شود که سر و پای آن‌ها به هم متصل‌اند و در فارسی به آن‌ها « سرپاوران » گفته شده است، بالاخره کلمه «رأس رجلی» را پیشنهاد کرده‌اند که این ترکیب به هیچ وجه عربی نیست و برای خود کلمه Mollusque نیز که در فارسی « نرم‌تنان» گفته می‌شود، در عربی یک جمله به کار می‌رود: « حیوان عادم الفقار » !
قسمت دوم صحبت ما مربوط به ساختمان زبانهای هندو اروپایی است و می‌خواهیم ببینیم چه گونه در این زبانها می‌شود تعداد بسیار زیادی واژه را به آسانی ساخت.
زبانهای هندو اروپایی دارای شمار کمی ریشه در حدود ١۵۰۰ (هزار و پانصد) عدد می‌باشند و دارای تقریباً ۲۵۰ پیشوند (Prefixe) و در حدود ۶۰۰پسوند (Suffixe) هستند که با اضافه کردن آن‌ها به اصل ریشه می‌توان واژه‌های دیگری ساخت. مثلاً می توان از ریشه « رو » با پیشوند « پیش » واژه‌های « پیشرو » و « پیشرفت » و با پسوندهای « اند » و « ار » و « اش » واژه‌های « روند » و « رفتار» و « روش » را ساخت. در این مثال ها، ملاحظه می‌کنیم که ریشه « رو » به دو شکل آمده است: یکی « رو » و دیگری « رفت » . حتا با فرض این که از این تغییر شکل ریشه‌ها صرف نظر کنیم و تعداد ریشه‌ها را همان ١۵۰۰ بگیریم، ترکیب آن‌ها با ۲۵۰ پیشوند، تعداد ٣۷۵۰۰۰ = ۲۵۰ × ١۵۰۰ (سیصد و هفتاد و پنج هزار) واژه را به دست می‌دهد.
اینک هر کدام از واژه‌هایی را که به این ترتیب به دست آمده است می‌توان با یک پسوند نیز ترکیب کرد. مثلاً از واژه ی « خودگذشته » که از پیشوند « خود » و ریشه ی « گذشت » درست شده است، می‌توان واژه ی « خودگذشتگی » را نیز با افزودن پسوند « گی » به دست آورد و واژه ی « پیشگفتار » را از پیشوند « پیش » و ریشه ی « گفت » و پسوند « ار» به دست آورد. بنابر این هرگاه تعداد ٣۷۵۰۰۰ واژه‌ای را که از ترکیب ١۵۰۰ ریشه با ۲۵۰ پیشوند به دست آمده است با ۶۰۰ پسوند نیز ترکیب کنیم، تعداد واژه‌هایی که به دست می‌آید، می‌شود ۲۲۵۰۰۰۰۰۰ = ۶۰۰ × ٣۷۵۰۰۰ (دویست و بیست و پنج میلیون). و در این جا باید واژه‌هایی را نیز که از ترکیب ریشه با پسوندهای تنها به دست می‌آید حساب کرد که می‌شود ۹۰۰۰۰۰ = ۶۰۰× ١۵۰۰ (نهصد هزار). پس جمع واژه‌هایی که فقط از ترکیب ریشه‌ها با پیشوندها و پسوندها به دست می‌آید، می‌شود: ۲۲۶۲۷۵۰۰۰= ۹۰۰۰۰۰ + ٣۷۵۰۰۰ + ۲۲۵۰۰۰۰۰۰ یعنی دویست و بیست و شش میلیون و دویست و هفتاد و پنج هزار واژه. و ما در این محاسبه فقط ترکیب ریشه‌ها را با پیشوندها و پسوندها در نظر گرفتیم، آن هم فقط با یکی از تلفظ‌های هر ریشه. ولی ترکیب‌های دیگری نیز هست مثل ترکیب اسم با فعل (مانند: پیاده‌رو) و اسم با اسم (مانند: خِرَدپیشه) و اسم با صفت (مانند: روشن‌دل) و فعل با فعل (مانند: گفتگو) و ترکیب‌های بسیار دیگر. لذا اگر همه ی ترکیب‌های ممکن را در زبانهای هندو اروپایی بخواهیم به شمار آوریم، تعداد واژه‌هایی که ممکن است وجود داشته باشد، مرز معینی ندارد و نکته قابل توجه این است که برای فهمیدن این میلیون‌ها واژه نیز فقط نیاز به فراگرفتن ١۵۰۰ ریشه و ۸۵۰ پیشوند و پسوند داریم، در صورتی که دیدیم که در یک زبان سامی مانند عربی برای فهمیدن تنها دو میلیون واژه باید دست‌کم ۲۵۰۰۰ ریشه را از برداشت و قواعد پیچیده صرف افعال و اشتقاق را نیز فراگرفت و در نظر داشت.
اساس توانایی زبانهای هندو اروپایی در یافتن واژه‌های علمی و نیز بیان معانی همان است که شرح داده شد. زبان فارسی یکی از زبانهای هندو اروپایی است و دارای همان ریشه‌ها و همان پیشوندها و پسوندها می باشد. تلفظ حروف در زبانهای مختلف هندو اروپایی متفاوت است ولی این تفاوت‌ها طبق روال معینی پیدا شده است. همان توانایی‌ای که در هر زبان هندو اروپایی، مانند یونانی، لاتین، آلمانی، فرانسه و انگلیسی وجود دارد، در زبان فارسی هم وجود دارد. روش علمی واژه سازی در این زبانها اکنون مطالعه شده و آماده گردیده است و برای زبان فارسی به دلایلی که گفته شد به کار بردن آن‌ها بسیار ساده می باشد. یعنی برای برگزیدن یک واژه ی نو در زبان فارسی فقط باید واژه‌ای را که در یکی از شاخه‌های زبانهای هندو اروپایی وجود دارد با شاخه ی فارسی آن مقایسه کنیم و با آن هم‌آهنگ سازیم.
از ماهنامه ی « طلایه »، ١٣۷۴
دسته بندی : نکات مهم برای مترجم
