پیرامون ترجمه
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۳:۳۸ ق.ظ - ۱۳٩۱/٧/٢٠
- نظرات : (0)
تاریخچه و مشکلات مطالعات ترجمه
ترجمه تاریخچه ی نسبتآ پرسابقه ای دارد. اولین آثارترجمه به 3000سال قبل ازمیلاد وبه دوران امپراطوری قدیم مصرتعلق داردودر غرب حدود 300ق.م. هنگامی که رومیان قسمت اعظم فرهنگ یونانی را زیرسلطه ی خود درآوردند، کار ترجمه اهمیت و رونق پیداکرد. درقرن دوازدهم غرب در اسپانیا با اسلام تماس پیدا میکند که شرایط حاکم، ازجمله: تفاوتهای موجود بین دو فرهنگ و تماس مداوم میان دو زبان انجام ترجمه درسطح وسیعی راایجاب میکند و پس ازسقوط امپراتوری مغرب (مور) عده ای از مترجمان به ترجمه ی ادبی آثار کلاسیک علمی و فلسفی یونانی می پردازند.
با گسترش مسیحیت کار ترجمه نقش مذهبی و مقدسی در راه انتشارکلام خدا به خود می گیرد. ترجمه های انجیل در دوران بسیار اولیه صورت گرفت و دستور ترجمه ی نسخه ی سن جروم که در نسلهای بعدی مترجمان تاثیر بسیار بجا نهاد در سال 384 بعد از میلاد از جانب سن داموس به عمل آمد. ترجمه ی انجیل تا قرن هفدهم از مسایل و معظلات عمده به شمار می رفت و این مسِّله با پیدایش اندیشه ی فرهنگهای ملی و تاثیر آنها در زبان و تفهیم و تفاهم بین متکلمین زبانهای مختلف ابعاد جدیدی پیدا کرد. اولین ترجمه ی انجیل کامل به زبان انگلیسی توسط ویکلیف بین سالهای 1380و 1384 میلادی به عمل آمد.
در حالی که در قرن نوزدهم ترجمه بعنوان وسیله ای یکجانبه جهت ارتباط بین بزرگان ادب و تا حدود کمی بین فلاسفه و دانشمندان و خوانندگان آنها در سراسر جهان به شمار می رفت، قرن بیستم بعنوان "عصرترجمه" نامیده شده است.ضرورتهای سیاسی، نیازهای اجتماعی، فرهنگی وعلمی و رقابتهای تجاری و اقتصادی قرن حاضر ایجاب میکند که کلیه مدارک، مقالات، کتابها واسناد به اکثر زبانهای زنده دنیا و لااقل به زبانهای طرفین معامله ترجمه شوند. تشکیل موسسات و نهادهای سیاسی واجتماعی بین المللی نظیر یونسکو وسازمان ملل و غیره، ترقیات روزافزون علوم در اختراعات و اکتشافات جدید ونیاز متکلمین زبانهای مختلف به آگاهی از آنها، همه وهمه شان ومقام و میزان ضرورت ترجمه را بالا برده است.
ترجمه در ایران تاریخ چندان پرسابقه ای ندارد. ازجمله اولین کتابهای ترجمه شده به فارسی در قرن سیزدهم هجری، دو کتاب پطرکبیر و شارلدوازدهم است که توسط میرزا رضامهندس درزمان و به دستور عباس میرزا از زبان فرانسه ترجمه شده اند. با تاسیس دارالفنون واعزام محصلان ایرانی به خارج کار ترجمه در ایران روبه فزونی نهاد و بالاخره در سالهای بعد به لحاظ ازدیاد تماسهای بین المللی ونیازهای علمی و فرهنگی رونق بیشتری پیدا کرد تا اینکه در حال حاضر در اکثر زمینه های علمی وادبی کتابها ومقالات بسیاری از زبانهای زنده ی جهان به فارسی ترجمه میشود.
