پاسخ داریوش آشوری به دو سوال
- نویسنده : رسول صباغی
- تاریخ : ۱٠:٠٩ ب.ظ - ۱۳٩٠/٩/۱۸
- نظرات : (1)
در گفت‌وگویی collective imagery را خیالستان جمعی ترجمه کرده‌اید. برخی دوستان بر این عقیده‌اند که در imagery چیزی از جنس مکان وجود ندارد که خیالستان ترجمه شود. دانش محدود من در این زمینه راه به جایی نبرد، گیرم کوشیدم نمونه‌هایی بیابم که در آن پسوند "ستان" کنایه از چیزی جز ظرف مکان باشد. با این حال حسی غریزی می‌گوید معادل خیالستان جمعی معادل درست و هنرمندانه‌ای است. ممنون می شوم اگر در این باره توضیح روشنگرانه‌ای بدهید.
سوال دیگری هم دارم. به گمانم بنا بر همان قاعده‌ای که درباره درست‌نویسی تنوین گفته‌اید و سخت نیکوست، حتی را هم نباید حتا نوشت، چرا که آن هم عربی است و سایر خصوصیات واژگان تنوین‌دار را دارد، بنابراین من در نوشتن حتا هم همان رویکرد ذوقی آسان‌یاب را مشاهده می‌کنم، و به نظرم نابجاست. در این باره هم اگر نکته‌ای هست مشتاقم بدانم.
پایدار و پیروز باشید.
ارادتمند شما
امیرمهدی حقیقت
دوست ارجمند، آقای حقیقت
« -ِستان» تنها پسوند مکان نیست و در «زمستان» و «تابستان» پسوندِ زمان نیز هست و در برخی ترکیب‌ها می‌تواند معنای مجازی مکان هم بدهد. شاید آنچه در ترکیبِ خیالستان غریب به نظر می‌رسد، ترکیبِ –ِستان با یک اسمِ معنا ست. ولی در ترکیب‌هایی مانندِ خندستان و شورستان، که در لغت‌نامه‌ی دهخدا آمده، با یک اسم معنا ترکیب شده است. درساختن «خیالستان» معنای مجازیِ -ِستان را در نظر داشته ام، یعنی جایی که خیال‌ها در آن جمع اند، به عبارتِ دیگر، ذهن یا روان. مولوی هم می‌گوید «یوسفی از یوسفستان می‌رسد» که یوسف را این جا به معنای مجازیِ «زیباروی» به کار می‌برد. یوسفستان در این مصراع یعنی «زیبا-ِستان» که –ِستان در آن معنایِ مجازی به خود می‌گیرد.آخر سر این که، شّمِ زبانیِ من می‌گوید خیالستان جوازِ زبانی دارد. شما هم گناه را به گردن من بیندازید و خیال‌تان راحت باشد.
در موردِ «حتی» قاعده در فارسی این است که الفِ مقصور و الف ممدود عربی را در بیشتر کلمات به یک صورت می‌نویسند، به صورتِ الفِ ممدود. رعایت رسم‌الخط عربی در فارسی در این موارد هیچ ضرورتی ندارد، چنان که برخی، از جمله من، موسی و عیسی را موسا و عیسا می‌نویسند؛ و چه درست هم می‌نویسیم! حتی را هم چه بهتر که حتا بنویسیم و خودمان را خلاص کنیم. وگرنه باید آن «الَِـَفک» را بالای یای آن بگذارید که آن را «ی» نخوانند.
شاد و سرفراز باشید
داریوش آشوری
