آشنایی با حوزه های آوا شناسی و واج شناسی 2
اصل مطلب :
تفاوت واکه ها و هم خوان ها در اینه که واکه ها هیچ وقت اول به کار نمیرن , ضمن اینکه شیوه تولید آنها با هم نیز متفاوت هست .
- قسمت هایی که به جریان هوا نیاز دارند : ساز و کار تنفسی که بش میگن بازدمی , ساز وکار چاکنایی که هم برون سو ( فورانی ) و هم درون سو ( مکیده ) هست , نرمکامی که درون سو هست .
- وقتی هوا از حنجره رد میشه چهار حالت میتونه داشته باشه : تارآواها از هم دور بشن : [ s ] - [ k ] - [ t ] . نزدیک میشن و لرزش ایجاد میشه : [ s ] , [ k ] , [ t ] , [ p ] , [f ] و هم چنین جند تای دیگه لرزش ندارن بشون میگن بی واک ( Voiceless ) و آواهای [ z] , [ g ] , [ d ] , [ b ] , [ v ] و چند همخوان دیگه بعلاوه همه واکها واکدار ( Voiced ) هستند . یا چسبیده به هم باشن : فقط هم خوان بی واک [ ?] تولید میشه . نیم بسته باشه : که فقط همخوان بی واک [ h ] تولید میشه .
کتاب :
طبقه هم خوان ها ( Consonnants ) و طبقه واکه ها ( Vowels ) .
- اندام هایی که در گیر میشن : ششها ( Lungs ) , نای (Windpipe ) , حنجره ( Larynx ) , چاکنای ( Glottis ) , تارآواها ( Vocal Cords ) , حفره حلق ( Pharynx ) , خیشوم ( Nasal Cavity ) , حفره دهان , ملاز یا زبان کوچک ( Uvula ) , نرمکام ( Velum ) , کام ( Palate ) , زبان , دندانها , لثه ( Alveolar ) و لبها در تولید آوا ها نقش دارند .
- مسیر پیوسته ای که آواها در جایگاه های مختلف آن تولید میشوند یا اینکه برخی ویژ گیها به آنها افزوده میشود , مجرای گفتاری نامیده میشود .
- فاصله بین تارآوا ها چاکنای گفته میشه .
- لرزش تارآوا ها هنگام تولید برخی آواها واک ( Voice ) نامیده میشه .
- انقباض ماهیچه ها و تولید برخی آواهای زبان عربی باعث حلقومی شدن میشه که افزوده شدن این خصوصیت به آواها نشانه زیر وزبری ( diacritic ) رو نشون میده . مثل [ t s ] یا [ d s ] که "طا " و "ظا " عربی رو نشون میده ولی تو زبان فارسی این حلقومی شدن چندان نقشی نداره .
- حفره دهان پرکاربرد ترین بخش مجرای گفتاری در تولید آواهاست .