گشتاری در نظریه‌های ترجمه

گشتاری در نظریه‌های ترجمه

• نویسنده : رسول صباغی
• تاریخ : ۱:۱٢ ‎ب.ظ - ۱۳٩۱/٧/٢٧
• نظرات : (0)

در ابتدا به معرفی‌ کتاب گشتاری در نظریه‌های ترجمه (Exploring Translation Theories)، آخرین اثر آنتونی پیممی‌پردازیم. این کتاب در سال ۲۰۱۰ توسط انتشارت روتلج چاپ و منتشر شد. در این کتاب طیف وسیعی از نظریه ‌های برجسته ترجمه در غرب به همراه نظریه هایی از دیگر حوزه‌های پژوهشی در ارتباط با ترجمه مورد بررسی‌ و نقد قرار می گیرند. تمامی‌ نظریه‌های ترجمه معرفی‌ شده در این کتاب درهفت الگوی کلی معرفی‌ می شوند که عبارتند از: الگوی معادل طبیعی‌، معادل یک طرفه، هدف، توصیف، عدم اطمینان، بومی سازی، و ترجمه فرهنگی‌ که هر کدام به ترتیب در فصلی از کتاب ارائه می شوند. این کتاب در هشت فصل در ۱۸۸ صفحه منتشر شده است. در فصل اول کتاب، نگارنده به تعریف مفهوم نظریه پرداخته و چگونگی طبقه بندی نظریه‌های مدرن ترجمه را در این هفت الگوی کلی‌ تشریح می‌‌کند. همچنین، وی لزوم مطالعه نظریه‌های ترجمه را بخصوص برای مترجمان توضیح می‌‌دهد.

پیم در پیش گفتار کتاب، این اثر را مکملی برای دو کتاب مقدماتی، درآمدی بر مطالعات ترجمه (Introducing Translation Studies) کاری از جرمی ماندیو درآمدی بر مطالعات ترجمه شفاهی  (Introducing Interpreting Studies) اثر فرانز پشکر می ‌‌داند. او‌ در مصاحبه ای در پاسخ به مترجم ژاپنی اثر خود، در مورد مقایسه این کتاب و درآمدی بر مطالعات ترجمه، کتاب ماندی را مناسب برای سطوح کارشناسی و گشتاری در نظریه های ترجمه را مناسب برای دوره‌های تکمیلی و پیشرفته تر می داند.

        ولی در مجموع و بدون در نظر گرفتن سطوح مختلف ارائه نظریه‌های ترجمه در دو اثر ماندی و پیم، این کتاب در دو فصل کامل به بررسی‌ دو موضوع مهم بومی سازی و ترجمه فرهنگی‌ می‌‌پردازد که در اثر ماندی اشاره ای به آنها نشده است. بخصوص در آخرین فصل کتاب، پیم به توضیح و نقد نظریه هایی می‌‌پردازد که به تازگی تحت عنوان بحث برانگیز ترجمه فرهنگی‌ مطرح می شوند.

        ترجمه فرهنگی‌ به مجموع رویکردی هایی اشاره می‌کند که به رغم اتخاذ واژه ترجمه هیچ ارتباط مستقیمی‌ با هیچ متنی ندارند و با مفهوم یا پدیده ای دارای تعامل و یا ارتباط تعادلی نمی‌‌باشند. در مقدمه فصل هشت چنین توضیح داده شده است که در قرن بیست و یکم از مفهوم وسیع ترجمه فرهنگی‌ برای برسی‌ دامنه وسیعی از مسائل در جامعه شناسی‌ پسامدرن، مطالعات پسااستعماری، مهاجرت، التقاط فرهنگی‌ و بسیاری از مسائل دیگر استفاده می شود. بر خلاف رواج این اصطلاح در حوزه مطالعات ترجمه، و حتی اضافه شدن آن به عنوان یکی از مدخل‌های جدید دانشنامه آزاد ویکیپدیا، بسیاری از نظریه پردازان و پژوهشگران ترجمه با استفاده از واژه ترجمه فرهنگی‌ برای چنین پدیده‌ها و فعالیت‌های فرهنگی‌ و اجتماعی مخالف بوده که می‌توان بطور نمونه به ایتمار ایوان زوهر و هریش تریویدی اشاره کرد.

        لازم به ذکر است که پیم پس از انتشار این کتاب، اقدام به ایجاد پایگاه علاقه‌ مندان کتاب گشتاری در نظریه‌های ترجمه در شبکه فیسبوک کرده که در آن به سولات خوانندگان کتاب پاسخ می دهد و نیز اطلاعات تکمیلی در این خصوص ارائه می کند. بعلاوه ویدئوهای متعددی از سخنرانی‌‌های وی که در مورد موضوعات کتاب می‌باشد نیز در این پایگاه بارگذاری شده است که بیشتر این ویدئو‌ها مربوط به سخنرانی های‌ او در زمان تدریس نسخه ابتدایی این کتاب در موسسه مطالعات بین‌المللی مونتری در امریکا در دو سال گذشته می‌‌باشد.

        بدون شک مطالعه این کتاب برای دانشجویان دوره‌های پیشرفته مترجمی و مطالعات ترجمه بسیار مفید خواهد بود، چرا که ایشان را از منظری جدید و انتقادی با بسیاری از نظرات اندیشمندان فرهنگ، زبان، فلسفه، ادبیات و ترجمه در باره مترجم و ترجمه آشنا خواهد کرد.

 

translationstudies.persianblog.ir